کشش – Elasticity – دانشنامه اقتصاد و مدیریت

در اقتصاد کشش به معنی درصد تغییر در یک متغیر نسبت به درصد تغییر در سایر عوامل موثر بر آن متغیر است. و معمولا کشش به اقتصاد به کشش قیمتی ٬ کشش جانشینی و کشش درآمدی تقسیم می‏شود.

کشش تقاضا

کشش قیمتی تقاضا

کشش قیمتی تقاضا درصد تغییرات مقدار تقاضا نسبت به تغییر قیمت است که به صورت رابطه زیر نمایش داده می‏شود:

$E_{p} = \frac{\Delta Q}{ \Delta P}\cdot\frac{P}{Q}$

در این فرمول $Δ Q$ تغییر در مقدار و $Δ P$ تغییر در قیمت است.باید توجه داشت که عکس شیب منحنی تقاضا یعنی $\frac{\Delta Q}{ \Delta P}$ تنها جزئی از رابطه کشش تقاضا است و مقدارش منفی است.زیرا قیمت و مقدار در جهت عکس هم هستند.یعنی وقتی P افزایش می‏یابد ٬ Q کاهش می‏یابد و بلعکس.

در این رابطه کشش نقطه‏ای تقاضا نسبت به قیمت ٬ یا کشش در یک نقطه داده شده بر روی تقاضا اندازه گیری شده است.اما در دنیای واقعی کشش قوسی تقاضا نسبت به قیمت یا کشش قیمتی تقاضا بین دو نقطه بر روی منحنی تقاضا اندازه گیری می‏شود.اما اگر رابطه فوق را برای اندازه گیری کشش قوسی استفاده کنیم نتایج متفاوتی بدست می‏آید که بسته به افزایش و یا کاهش قیمت دارد.برای حل این مشکل متوسط دو قیمت یا متوسط مقادیر را به کار می‏بریم٬و رابطه کشش قوسی تقاضا را اینگونه بیان می‏کنیم:

$E_{p} = \frac{Q_2-Q_1}{P_2-P_1} \cdot\frac{P_2+P_1}{Q_2+Q_1}$

که در آن به ترتیب اعداد ۱ و ۲ مقدار اولیه و بعدی هستند.اگر قدر مطلق کشش قیمتی تقاضا یعنی $E p$ بیشتر از یک باشد ٬ یعنی کالا با کشش است و با افزایش قیمت درآمد کل واحد تولیدی افزایش می‏یابد.اگر برابر با یک باشد ٬افزایش قیمت آن تغییری در درآمد تولید کننده ایجاد نمی‏کندزیرا به همان مقدار که قیمت افزایش یافته ٬ تقاضا نیز کاهش یافته است.اگر کمتر از یک باشد یعنی کالا کم کشش است و افزایش قیمت آن باعث کاهش تقاضای آن به میزان بیشتری خواهد شد و درآمد تولیدکننده را کاهش می‏دهد.

کشش درآمدی تقاضا

مقدار تغییر در تقاضا برای یک کالا نسبت به تغییر در درآمد مصرف‏کننده را کشش درآمدی تقاضا می‏گویند که با $E I$ نشان داده می‏شود.کشش نقطه‏ای تقاضا نسبت به درآمد به صورت زیر اندازه گرفته می‏شود:

$E_{I} = \frac{\Delta Q}{ \Delta I}\cdot\frac{I}{Q}$

که در آن $Δ Q$ و $Δ I$ به ترتیب تغییر در مقدار و درآمد هستند.جهت اجتناب از داشتن نتایج متفاوت کشش قوسی را را حساب می‏کنیم:

$E_{I} = \frac{Q_2-Q_1}{I_2-I_1} \cdot\frac{I_2+I_1}{Q_2+Q_1}$

کالاهایی که $E I$ مثبت دارند کالاهای معمولی ٬ و آنهایی که $E I$ منفی دارند کالای پست هستند.کالاهای معمولی به این شکل دسته بندی می‏شوند:اگر $E I$ بین ۰ و ۱ بود کالای ضروری و اگر بیشتر از ۱ بود کالای لوکس می‏باشد.مفهوم کشش درآمدی تقاضا برای یک واحد تولیدی از نظر تخمین تقاضای محصولی که می‏فروشد و پیش‏بینی تقاضا در آینده مهم است.

کشش متقابل تقاضا

مقدار تغییر در قیمت کالای X نسبت به تغییر در تقاضای کالای Y را کشش متقابل تقاضا می‏نامند که به شکل زیر اندازه گرفته می‏شود:

$E_{X,Y}=\frac{\Delta Q_X}{\Delta P_Y}\cdot\frac{P_Y}{Q_X}$

در این فرمول $Δ Q X$ تغییر در مقدار کالای X و $Δ P Y$ تغییر در مقدار کالای Y می‏باشد.برای محاسبه دقیق‏تر ٬ کشش قوسی را به شکل زیر محاسبه می‏کنیم:

$E_{X,Y} = \frac{Q_X2-Q_X1}{P_Y2-P_Y1} \cdot\frac{P_Y2+P_Y1}{Q_X2+Q_X1}$

اگر $E X, Y$ مثبت بود ٬ کالای و جانشین همدیگر هستند ٬ و اگر منفی بود مکمل یکدیگر هستند ٬ و اگر نزدیک به صفر بود دو کالای مستقل و بی‏ارتباط به همدیگر هستند.کشش متقابل تقاضا در حد نسبتا بالا غالبا در مورد یک صنعت به کار برده می‏شود زیرا معر آن است که کالاهای مختلف خیلی به یکدیگر شبیه هستند.

عوامل موثر بر کشش تقاضا

۱-هر چه تعداد جانشین‏های کالایی بیشتر باشد ٬ کشش قیمتی آن نیز بیشتر است.مثلا اگر کالایی جانشین‏های زیادی داشته باشد ٬ با افزایش قیمت آن مصرف‏کننده روی به کالای جانشین می‏آورد.
۲-هر چه سهم بیشتری از درآمد یک فرد صرف کالایی شود ٬ کشش تقاضای آن بیشتر می‏شود.مثلا یک فرد به تغییر قیمت کالایی مثل نمک که بخش کوچکی از درآمد او را به خود اختصاص می‏دهد حساسیت خیلی کمی نشان می‏دهد نسبت به مثلا کالایی که بخش بزرگی از درآمد او را مصرف ود می‏کند.
۳-هرچه تعداد کاربردهای یک کالا بیشتر باشد کشش قیمتی آن نیز بیشتر خواهد بود.افزایش قیمت کالای Y که کاربردهای متعددی دارد سبب می‏شود تا از آن د موارد کم اهمیت‏تر کمتر استفاده شود.
۴-هرچه قیمت یک کالا کمتر باشد واکنش مصرف‏کننده نسبت به تغییرات قیمت آن کمتر است.
۵-هر چه طول دوره زانی تصمیم‏گیری بیشتر باشد ٬ کشش تقاضا بزرگتر خواهد شد؛زیرا امکان یافتن کالاهای مشابه و جانشین در بلند مدت بیشتر خواهد بود.

کشش عرضه

کشش عرضه درصد تغییر مقدار عرضه یک کالا را نسبت به درصد تغییر قیمت آن اندازه‏گیری می‏کند. فرمول آن بصورت زیر می‏باشد:

$E_{S} = \frac{\Delta Q}{ \Delta P}$

اگر $E S$ بزرگتر از یک باشد عرضه باکشش است.اگر مساوی یک بود دارای کشش واحد و اگر کوچکتر از یک باشد کم کشش است. در محاسبه کشش عرضه ٬ مانند کشش تقاضا استفاده از مقدار و قیمت اولیه یا مقدار و قیمت جدید مقدار کشش‏های متفاوتی بدست می‏آید.برای پرهیز از این تفاوت ٬ می‏توان از متوسط مقدار و قیمت اولیه و جدید استفاده نمود.

کاربردهای کشش

تحلیل نیروها یا متغیرهایی که بر تقاضا اثر می‏گذارند و تخمین صحیح از اثر کمی آنها بر فروش (کشش‏ها) تحلیل نیروها برای واحد تولیدی بسیار مهم است.زیرا در این صورت می‏تواند بهترین تصمیمات را در کوتاه‏مدت بگیرد و برنامه رشدش را در بلند مدت تنظیم کند.

کشش و منحنی تقاضا

منحنی‏های زیر کشش را در دو حالت عمودی و افقی منحنی تقاضا بررسی می‏کند:

وقتی منحنی تقاضا عمودی است کشش برابر با صفر است و تقاضا واکنشی نسبت به قیمت ندارد.

وقتی منحنی تقاضا افقی است کشش بی‏نهایت است و تقاضا باکشش.

~ ویکی پیدیا

کشش – Elasticity

کشش تقاضا

کشش قیمتی تقاضا

کشش درآمدی تقاضا

کشش متقابل تقاضا

عوامل موثر بر کشش تقاضا

کشش عرضه

کاربردهای کشش

کشش و منحنی تقاضا

By ابتهاج عبیدی

بیشتر درین زمینه....

ارتباط بشر با کار

ورود سرمایه به سرمایه‌داری – باخت بانک‌ها به بازارهای سرمایه

اعجاز آموزش اقتصاد – چرا سواد اقتصادی اهمیت دارد؟

دیدگاهتان را بنویسید لغو پاسخ

بیشتر بخوانید...

پیام سردبیر دانش‌نامه

مزایای آموزش ارز دیجیتال | چرا سرمایه گذاری در بازار کریپتوکارنسی خوب است؟

مطلوبیت نگارش – چرا اقتصاددانان به سنت وبلاگ‌نویسی علاقه‌مندند؟

آب پاکی فریدمن – چگونه پاکی را گسترش داد؟