ایزو 9000 یکی از اعضای استانداردهای سیستم مدیریت کیفیت می‌باشد و امروزه نیاز بسیاری از سازمان ها به آن کاملا” حیاتی است و به عبارتی یکی از شاخصه‌های استاندار شدگی جریان کار مدیریت کیفیت کالا ها در سطح جهانی می‌باشد . اولین شاخهٔ اصلی این خانواده ایزو 9001 می‌باشد و شامل شاخصه‌های زیر می‌باشد :
- مجموعه‌ای از روندها که مراحل حیاتی کسب و کار را تحت پوشش می‌گیرند
- کنترل و اصلاح روندها برای کارا بودن آنها
- ثبت و ضبط اطلاعات مناسب
- کنترل برون داد های معیوب و اتخاذ تصمیم و انجام عمل درست برای اصلاح
- بررسی های معمول برای اطمینان حاصل کردن از درستی روندهای منحصر به فرد و سیستم مدیریت کیفیت
- بهبود مداوم و مستمر به روند ها و محصولات
شرکت و یا موسسه‌ای که از طریق ممیزی مستقل و تصدیقی دارای شرایط درست مدیریت کیفیت باشد , می‌تواند این استاندارد و ایزو را دریافت دارد . تصدیق شرکت ارائه دهنده ایزو 9000 به موسسات و شرکت ها ضمانت نمی‌کند که سیستم مذکور در تمام طول روند تولید محصول کاملا” به کار می‌رود , بلکه تنها این را در نظر می‌گیرد که سیستم مورد نظر نصب و یا به کار برده می‌شود و به همین منظور بسیاری از شرکت های گیرنده ایزو 9001 و خانواده ایزو 9000 تنها برای این امر , وارد مبادله با شرکت اعطا کننده می‌شوند که بتوانند از گرفتن این ایزو , برای استفاده تبلیغاتی و جلب نظر مشتریانشان استفاده کنند .
خانواده ایزو 9000
ایزو 9000 شامل ایزو های زیر می‌باشد :
- ایزو 9000:2000 – سیستم مدیریت کیفیت – واژه نامه‌ها و بنیان های اساسی اعطا . این بخش به تعریف دقیق خود استاندارد و شرایط اعطای استاندارد می‌پردازد و هسته اصلی استانداردهای خانواده ایزو 9000 محسوب می‌گردد .
- ایزو 9001:2000 – سیستم مدیریت کیفیت – شرایط معنی دار شدن استفاده از این استاندارد برای هر نوع طراحی سازمان , بخش رشد و بهره وری , تولیدی , نصب سیستم ها و ارائه خدمات و یا تامین کنندگان هر نوع خدمتی . به عبارتی این نوع ایزو شرایطی را خواستار می‌شود که سازمانها باید داشته باشند تا رضایتمندی مشتریانشان را جلب کنند.
- ایزو 9004:2000 – سیستم مدیریت کیفیت – راهنمای بهبود مستمر – این بخش به بهبود مستمر در سیستم می‌پردازد و راهنمایی هایی برای بهبود مستمر و بالابردن شفافیت کار سیستم و همچنین به بلوغ رساندن سیستم دارد .
نکته : اعضای قبلی استانداردهای خانواده ایزو 9000 ( شامل ایزو 9001 , 9002 و 9003 ) امروزه در غالب ایزو 9000 مجتمع شد اند و هر شرکتی که ادعا می‌کند دارای ایزو 9000 می‌باشد , در واقع بیشتر دارای ایزو 9001 می‌باشد .
محتویات ایزو 9001
شرایط دارا شدن مدیریت کیفیت و اخذ ایزو 9001 مشتمل بر نزدیک به 30 صفحه شرایط می‌شود که توسط سازمان بین‌المللی استانداردسازی منتشر و در همه کشورها به منظور هماهنگی به کار می‌رود . این شرایط به شرح ذیل می‌باشند :
- صفحه چهارم ( پیش گفتار ) : پیش گفتار
- صفحات پنج تا هفت ( پیش گفتار ) : فصل اول – معرفی ایزو
- صفحه یک تا چهارده : شرایط
- فصل اول : اهداف و مفاد
- فصل دوم : منابع قانونی
- فصل سوم : لغات و تعریف ها ( مخصوص تنها ایزو 9001 )
- صفحات دو تا چهارده :
- فصل چهار : سیستم مدیریت کیفیت
- فصل پنجم : مسئولیت های مدیریت
- فصل ششم : مدیریت منابع
- فصل هفتم : فهمایش محصول
- فصل هشتم : ارزیابی , بررسی و بهبود
در اصل , استفاده کنندگان می بایستد فصل های یک تا هشت را رعایت کنند . تنها فصول چهار تا هشتم قابلیت کار با مدیریت کیفیت را تعیین می‌کنند.
- صفحات پانزده تا بیست و دو : فهرست تشابهات بین ایزو 9001 و دیگر استانداردها
- صفحه بیست و سه : فهرست کتب و منابع
شش سند اجباری استاندارد :
- 4.2.3 – کنترل اسناد
- 4.2.4 – کنترل بایگانی و سوابق
- 8.2.2 – حسابرسی داخلی
- 8.3 – کنترل کالاها و خدمات غیر متجانس با دیگر محصولات و خدمات
- 8.5.2 – اقدامات اصلاح کننده
- 8.5.3 – اقدامات جلوگیری کننده
به علاوه مواردی که اشاره شد , شرایط ایزو 9001:2000 شامل سیاست حفظ کیفیت و نظام نامه کیفیت می‌باشد , خواه موارد بالا آنها را در بر بگیرد و یا نگیرد .
خلاصه شرایط ایزو 9001:2000 به زبانی غیر رسمی
- سیاست حفظ کیفیت یک بیانیه رسمی از جانب مدیریت است که به صورت غیر قابل تفکیکی به برنامه‌ها و طرح های بازرگانی و تولیدی موسسات و همچنین نیازهای مشتریان گره خورده است و این سیاست ها باید در تمام لایه‌ها و بخش ها و همچنین کارکنان یک سازمان رعایت و تعهد گردند و برای این منظور هر یک از کارکنان احتیاج به اهداف قابل اندازه گیری برای کارشان دارند.
- تصمیمات مربوط به مدیریت کیفیت بر پایه اطلاعات و داده‌ها و همچنین سیستم , که شامل حسابرسی معمول برای ارزیابی انطباق و کارایی است , بنا شده .
- سوابق و داده‌ها می بایست نشاندهنده چگونه و چطور تولید شدن مواد خام و محصولات باشند تا از طریق ردیابی منابع به مشکلات پی برده شود .
- شمابه یک ملاک روند , برای کنترل کیفیت اسناد شرکت خود دارید . هرکسی می بایست به این اطلاعات دسترسی داشته و چگونگی استفاده از آنها به صورت به روز , را بداند .
- برای ابقای سیستم مدیریت کیفیت و تولید محصولات مرتبط به هم , شما احتیاج به فراهم کردن زیر ساخت , منابع , اطلاعات , امکانات و تجهیزات , ابزارهای بررسی و کنترل و همچنین شرایط محیطی دارید .
- شما احتیاج به استخراج تمام عناصر حیاتی روندهای تولیدی خود دارید که این کار از طریق کنترل و نمایش بررسی ها و اطمینان حاصل کردن از تکمیل کننده بودن اهداف کیفیت تولید , دارید . اگر شما وسایل بررسی را به صورتی کارا طراحی کرده باشید , می‌توانید مطمئن باشید که اهداف تعیین شده بلند مدت قابل دسترس می‌شوند و این اهداف به صورت اهداف فردی در نمی‌آیند.
- برای هر کدام از محصولاتی که شرکت تولید می‌کند شما نیاز به انتشار اهداف کیفی جدید دارید تا طرح روند , اسناد و نتایج بررسی ها را به عنوان ابزاری برای بهبود و رشداستفاده کنید .
- شما احتیاج به تعیین نقاط حساسی که هر کدام از روندها دارا می‌باشند دارید تا از طریق کنترل و بررسی این نقاط اطمینان حاصل کنید که همه چیز تحت میزانهایی که شما تعیین کرده اید , پیش می‌رود.
- شما احتیاج به شرایط واضحی از فروش محصول دارید .
- شما نیاز به تصمیم گیری درباره الزامات مشتریان و طراحی سیستمی برای برقراری ارتباط مشتریان با اطلاعات محصولات , پرس و جو , قرارداد , بازخورد و شکایت دارید .
- زمان توسعه محصول جدید , شما احتیاج به برنامه ریزی مراحل بهبود جدید برای توسعه محصول و همچنین آزمایش این مراحل دارید .
- شما احتیاج به تجدید نظر در کاربردها و روندهای معمول در غالب حسابرسی داخلی و نشست ها دارید تا تصمیم بگیرید که آیا مدیریت کیفیت کارا می‌باشد و این سیستم ما را به کدام جهت می‌برد ( با توجه به مشکلات پیشین و بلفعل ) . برای این منظور اطلاعات فعالیت ها را نگهداری کرده و نقاط قوت و ضعف آنها را مورد بررسی قرار می دهید .
- با توجه به مشکلات پنهانی و بلفعل ( مشتریان , فراهم کنندگان مواد اولیه و مشکلات داخلی )شما نیاز به روندهای ثبت شده‌ای دارید که اطمینان حاصل کنید که هیچ کسی محصولات بد شما را استفاده نمی‌کند و تصمیم بگیرید که با این محصولات بعضا” معیوب چه کنید و این کار تنها با توجه به ریشه‌های به وجود آورندهٔ تولید این محصولات بد و همچنین تهیه گزارش و نگهداری آن برای تکرار نکردن دوباره این ایراد تعبیه می‌شوند , قابل انجام است .
Hits: 0
