همانطور که می دانید بازار های بورس مالک سهام شرکتها نمی باشند بلکه بازارهای پیشرفته و با تکنولوژی بالایی هستند که خریداران و فروشندگان همدیگر را در این بازار ملاقات می کنند. سهام شرکتها ی سهامی عام بورسی در یکی از بورسهای موجود مثل بور س اوراق بهادار نیویورک (NYSE) و یا بورس اوراق بهادار آمریکا ( AMEX) معامله می شوند. اگر چه معاملات شما از طریق شرکتهای کارگزاری صورت می گیرد اما بهتر است در ارتباط با رابطه بین شرکتها ی پذیرفته شده در بورس با بورسها ،الزامات بورس به شرکتها و سایر اقداماتی که بورسها برای حفاظت از حقوق سرمایه گذاران انجام می دهند آشنا باشید.
هدف اولیه بازار سهام فراهم آوردن امکان نقدینگی برای سهامداران است یعنی دارندگان سهام بتوانند به راحتی سهام خود را بفروشند و آن را به سایر دارایی ها مثل وجوه نقد تبدیل کنند. البته این کار در صورتی میسر است که شرکت مورد نظر در بورس پذیرفته شده و به صورت عرضه اولیه سهام خودش را از طریق بورس عرضه کرده باشد. در عرضه اولیه شرکتها بخشی از سهام خودشان را به عموم مردم می فروشند مالکان جدیدی پیدا می کنند این فرایند به بازار اولیه هم معروف شده است. بعد از عرضه اولیه تعدادی از سهام این شرکتها شناور می شوند یعنی افراد مایل به خرید ئ فروش آنها در قیمتهای مناسب معاملات سهام شناور در بازار ی صورت می گیرد که به بازار ثانویه معروف هست. در بازار بورس عرضه و تقاضای معامله گران هست که قیمتها رامشخص خواهد کرد. مثلا با دیدن صفحه مربوط به یک سهم خواهید داد که برای آن سهم تقاضایی به قیمت 40 دلار و عرضه ای به قیمت 41 دلار وجود دارد شکاف بین قیمت عرضه و تقاضا را شکاف قیمتی و به این بازار – بازار حراج نیز گفته می شود بازار بورس آمریکا و بازار بورس نیویورک از بازارهای بودند که بر اساس سیستم حراج پایه گذاری شدند. در این بازارها خریداران و فروشندگان با حضور فیزکی در محل بورس و چانه زدن بر روی قیمت سهام شرکتها اقدام به معملات اوراق بهادار خود یا دیگران می کردند . اما شغل این متخصصان معاملات حراج با پیشرفت سیستم های الکترونیکی معاملات که کار آنها را از طریق سیستم های کامپیوتری انجام می دهند مورد تهدید جدی شغلی قرار گرفتند چرا که معاملات انجام گرفته در سیستم های کامپیوتری با تفاوتهای خرید فروش بسیار کم و سریع تر صورت می گیرد.
بورس اوراق بهادار نیویورک (NYSE)
بزرگترین و با اعتبارترین بورس دنیا بورس نیویورک می باشد بصورتی که ارزش بازار شرکتهای موجود در بورس نیویورک برابر 18 تریلیون دلار می باشد. ورود به لیست شرکتهای پذیرفته شده در بورس نیویورک منتهای آرزوی بسیاری از شرکتها هست همانند ورود به لیگ برتر فوتبال هر کشور که منتهای آرزوی باشگاههای فوتبال است. شرکتها با ورود به این بورس از حیثیت و اعتبار خاصی برخوردار می شوند و به سرعت معروف و مشهور می شوند. به این لیست الزامات خاصی را می طلبد و بعد از پذیرفته شدن در بورس نیویورک شرکتها باید الزامات مشخص شده را رعایت و گزارشهای منظم را به بورس ارائه دهند به عنوان برای مثال ماندن در این لیست باید ارزش سهام شرکتها بالای یک دلار و ارزش بازاری آنها بالای 50 میلیون دلار باقی بماند علاوه بر این سرمایه گذاران بورس نیویورک از تمهیدات انجام شده برای حفاظت از حقوق آنان برخوردار هستند. در میان الزامات متعددی که بورس نیویورک برای شرکتهای پذیرفته شده در آن وضع کرده است
. دو مورد ذیل حائز اهمیت بیشتری می باشند.
1 – شرکتها برای اجرای طرح هایی مثل اعطای اختیار خرید سهام به عنوان تشویق به کارکنان که بوسیله آن بتوانند تعدادی سهام به قیمت پایین تر از قیمت رایج بازار بخرند بایستی از سهامداران تاییدیه داشته باشند . در گذشته این کار به اجازه سهامداران نیاز نداشت و عدم اطلاع در مورد میزان اختیارهای موجود در بازار، سهامداران را برای اخذ تصمیم گیریهای سرمایه گذاری با مشکل مواجه می ساخت.
2 – اکثریت هیات مدیره باید مستقل باشند (اگر چه ممکن است هر شرکت در مورد معنی و مصداق مستقل بودن تعابیر مختلفی داشته باشد که بعضا به بحث و جدلهای زیادی انجامیده است) علاوه بر این اعضای کمیته پاداش حتما باید تماما از اعضای مستقل تشکیل شده باشد و یکی از اعضای کمیته حسابرسی باید در رشته مالی و حسابداری خبره باشد.
بورس اوراق بهادار آمریکا (AMEX)
بورس اوراق بهادار آمریکا ( AMEX ) هر چند که از بورس نیویورک کوچکتر است اما همانند آن، بورس با اعتبار و معروفی می باشد. این بورس سابقه خوبی در نوآوری دارد به عنوان مثال دومین بازار بزرگ معاملات اختیار معامله مربوط به AMEX است. و همچنین عنوان پیشتازی ابداع صندوقهای معامله شونده در بورس به نام این بورس ثبت شده است.
بورس اوراق بهادار نزدک – بورس الکترونیکی (Nasdaq)
بورس نزدک به بورس الکترونیکی یا بورس مانیتوری (screen – based ) معروف می باشد چرا که خریداران و فروشندگان از طریق شبکه های ارتباط از راه دور کامپیوتری به هم مرتبط شده و معاملات خود را انجام می دهند.
در اینجا خود خریدارن و فروشندگان در خواستهای خرید و فروش خود را وارد سیستم معملاتی می کنند البته واضح است که این درخواستها های خرید و فروش بایستی مربوط به شرکتهای پذیرفته شده در بورس نزدک باشد بورس نزک نسبت به دو بورس NYSE و AMEX دارای تعداد شرکتها ی پذیرفته شده و حجم معاملات بالایی می باشد هر چند که از نظر ارزش بازار شرکتها پذیرفته شده بورس نیویورک بالاترین است.
الزامات بورس نزدک به شرکتهای پذیرفته شده در آن نسبت به دو بورس دیگر اندکی سهل تر می باشد. به عنوان مثال شرکتهای پذیرفته شده در بورس نزدک باید دو مشخصه ذیل را داشته باشند – ارزش بازاری بالای یک دلار و سهام شناور ی برابر حداقل یک میلیون و یکصد هزار سهم. اگر شرکتی این الزامات را رعایت نکند از لیست شرکتهای نزدک خارج شده و در لیست یکی از بازارهای خارج بورس ذکر شده در ذیل قرار خواهد گرفت.
بورس شرکتهای کوچک نزدک (Nasdaq Small Cap )
بورس نزدک برای شرکتهای کوچک ردیف جداگانهای را مشخص کرده است. در پایان سال 2003 تعداد شرکتهای پذیرفته در بورس شرکتهای کوچک نزدک برابر 685 شرکت بوده است.
از آنجاییکه که این بورس هم الزامات و مقررات خودش را در مورد شرکتهای پذیرفته شده اش دارد و بی در پیکر نیست برای سرمایه گذارانی که مایل به سرمایه گذاری در شرکتهای کوچک هستند مکان مناسبی می باشد.
بورس شبکه های ارتباطی الکترونیکی (Electronic Communication Networks (ECNs) )
این بورسها بخشی از طبقه بندی بورسها می باشند که به عنوان سیستم های معاملاتی جایگزین (alternative trading systems (ATS)) نیز معروف شده اند در این بورس هم شرکتهای پذیرفته شده در بورس نزدک معامله می شوند اما این معاملات بصورت ارتباط مستقیم خریدار و فروشنده صورت می گیرد.
انتظار می رود که چنین بورسهای جایگزین بورسهای مثل نزدک و حتی بورس نیویورک و سایر بورسهای خارجی بشود . هر چند که معاملات انجام شده در چنین بورسهایی غالبا مختص شرکتهای سرمایه گذاری بزرگ است ولی وجود آنها باعث تهدید بورسهای سنتی و کاهش هزینه های مبادلاتی در آنها خواهد شد.
بازار خارج از بورس (Over-the-Counter (OTC))
منظور از بازار خارج از بورس در آمریکا – بازارهایی به غیر از بازارهی ذکر شده در مطا لب فوق الذکر می باشد . بازار OTC شامل شرکتهای کوچک و معمولا اخراج شده از سایر بورسها می باشد ( مخصوصا بورس نزدک ). بسیاری از سرمایه گذاران انفرادی حتی به فکر خرید سهام از بازار OTC هم نمی افتند. علت اصلی، ریسک بالای موجود در معاملات این بازار می باشد و بالعکس بعضی از شرکتهای بزرگ از انجام بخشی از معاملات خود در OTC چشم پوشی نمی کنند . و بعضا به خاطر شرایط سهل این بازار ها عملا در این بازار متمرکز می شوند. هزینه معاملات در این بازار بسیار پایین است واز بار سنگین مقررات و الزامات درخواستی بورسها آنچنان خبری نیست.
دو نوع بازار OTC در آمریکا وجود دارد.
1 – تابلو اعلانات بازار خارج از بورس Over-the-Counter Bulletin Board
این بازار محل اجتماع الکترونیکی بازار سازان است شرکتهایی که از لیست بورس نزدک افتاده اند معمولا از این بازار سر در می آورند. در این بازار هیچ الزامی کمی (عددی) برای پذیرفته شدن وجود ندارد نه حداقل میزان فروش و نه حداقل میزان دارایی ها.
2 – شرکتهای که در ورقهای صورتی هستند Pink Sheets
منظور از Pink Sheets ورقه های صورتی رنگی هستند که حاوی قیمت و سایر مشخصات اوراق بهادار شرکتهایی هستند که تعداد سهامداران آنها کمتر از 300 نفر می باشد و در بازار های خارج از بورس بین معامله گرها ( به صورت عمده ) معامله می شوند.
کمتر بودن تعداد سهامداران از 300 نفر یکی از محدودیتهای تعیین شده توسط کمیسیون اوراق بهادار است و به همین دلیل این شرکتها به ناچار در این بازار معامله می شوند و نتیجه نقدینگی در این بازار بسیار پایین است.
خلاصه
هر سهمی برای اینکه قابلیت معامله آسانی پیدا کند باید شرکت مربوط به آن در یکی از بورسهای موجود پذیرفته شود جایی که خریداران و فروشندگان همدیگر را ملاقات می کنند. سه بازار بزرگ و با اعتبار بورس آمریکا عبارتند از بورس نیویورک، بورس آمریک و بورس نزدک. شرکتهایی که در غیر از این سه بورس پذیرفته شده اند مجبور به رعایت الزامات قانونی کمتری نسبت به این سه بورس هستند. الزاماتی مثل مستقل بودن اعضای هیات مدیره.
بازارهای بورس الکترونیکی هر چند که به تازگی مطرح شده اند ولی انتظار می رود به مرور زمان سهم بزرگی از کیک معاملات بورسی را خواهند گرفت و بازارهای خارج از بورس یا OTC ها محل خوبی برای افراد با تجربه ای هستند که می خواهند ریسکهای بزرگی بکنند.
Hits: 1
