بانک انگلیس (Bank of England – BOE) بانک مرکزی بریتانیاست و به عنوان الگویی برای بسیاری از بانکهای مرکزی مدرن پایهگذاری شده است. این بانک که در سال 1694 میلادی تاسیس شد، دومین بانک مرکزی قدیمی جهان پس از بانک مرکزی سوئد و هشتمین بانک جهان است. هدف تاسیس بانک مرکزی انگلستان، کمک به دولت انگلیس بود و هنوز هم این بانک، بانکدار دولت است. مالکیت بانک مرکزی انگلستان از زمان پایهگذاریاش در سال 1694 تا ملی شدن آن در سال 1964 خصوصی بوده است. این بانک در سال 1998 به یک ارگان ملی غیروابسته تبدیل شده و با استقلال در تنظیم سیاست پولی، مالکیت آن به کلی به وزارت خزانهداری (به عنوان وکیل و نماینده دولت) داده شد. این بانک یکی از هشت بانک مجاز به صدور اسکناس در گستره پادشاهی بریتانیاست، ولی برای انتشار اسکناس در انگلستان و ولز انحصار داشته و همچنین به عنوان نهاد تنظیمکننده انتشار اسکناس در اسکاتلند و ایرلند شمالی نیز شناخته میشود. برای مدیریت سیاست پولی به کمیته سیاست پولی بانک مسوولیت داده شده است و همچنین خزانهداری نیز برای اعطای دستورات به کمیته سیاست پولی – درصورتی که به خاطر نفع عمومی یا شرایط اقتصادی خاص به این دستورات نیاز داشته باشند – قدرت اضافی دارد، اما این دستورات، پیش از اجرا، باید طی 28 روز توسط پارلمان تایید شده باشد. نخستین نشست کمیته سیاستگذاری مالی بانک مرکزی انگلستان به عنوان قانونگذار سیاستهای کلان احتیاطی (macro prudential)، در ماه ژوئن سال 2011 برگزار شد. هدف برگزاری این نشست، بازبینی قانون بخش مالی انگلستان بود. ساختمان مرکزی بانک از سال 1734 در منطقهای واقع در قلب بخش مالی لندن، خیابان تریدنیدل، قرار دارد. گاهی از این ساختمان با عنوان افسانهای «بانوی پیر خیابان تریدنیدل» یا «بانوی پیر» نیز یاد میشود.
تاریخ
شکست خردکنندهای که در نبرد دریایی سال 1960 میلادی، تحت عنوان «جنگ بیچی هد» (Battle of Beachy Head)، فرانسه بر انگلستان (به عنوان قدرت غالب دریایی) وارد آورد، به عنوان محرکی برای انگلستان جهت بازسازی خود به عنوان یک قدرت جهانی عمل کرد. انگلستان هیچ گزینه دیگری به جز ساخت یک ارتش دریایی قوی نداشت. هیچ بودجه عمومی در دست نبود و اعتبار دولت ویلیام سوم در لندن بسیار کم بود. بنابراین برای دولت او غیرممکن بود که یک میلیون و 200 هزار پوندی را که دولت نیاز داشت قرض کند. به منظور وادار کردن برای مشارکت در وام، مشارکتکنندگان در قالب شرکت بانک مرکزی انگلیس گنجانیده شده بودند. به بانک حق تصرف انحصاری در ترازنامه دولت داده شده بود و تنها مسوولیت محدود آن اجازه انتشار اسکناس بود. قرضدهندگان پول نقد را به دولت میدادند و در مقابل اسناد اوراق قرضه دولتیای که میتوانستند مجدداً قرض داده شوند منتشر میشدند. با این کار، طی 12 روز 2/1 میلیون پوند جمعآوری و نیمی از آن برای بازسازی نیروی دریایی استفاده شد. پس از آنکه ساختمان بانک مرکزی انگلستان به محل اقامت فعلی خود در خیابان تریدنیدل مستقر شد، به آرامی زمینهای همسایگی آن را به دست آورد تا عمارتی که امروز دیده میشود ایجاد شد. در جریان بازسازی ساختمان بانک، تخریبهایی صورت گرفت که مورخ معماری، نیکلاس پوسنر، این اقدامها را به عنوان «بزرگترین جنایت معماری در شهر لندن در قرن بیستم» توصیف کرده است. در سال 1780 آشوبگران در لندن تلاش کردند به ساختمان بانک یورش آورند. از آن پس هر شب تا سال 1973، دستهای از سربازان در محوطه پیرامون ساختمان بانک برای اطمینان از ایمنی طلای ملت گشت میدادند.
کارکردهای بانک
بانک تمامی کارکردهای بانک مرکزی را انجام میدهد. یکی از مهمترین این کارکردها حفظ ثبات قیمت و حمایت از سیاستهای اقتصادی دولت و در نتیجه ترویج رشد اقتصادی است. دو حوزه اصلیای که مسوولیت آنها به بانک اعطا شده تا فعالیت آنها بهگونهای موثر و کارا تضمین شود، عبارتند از:
ثبات پولی: ثبات قیمتها و اطمینان در بازار ارز دو معیار اصلی برای ثبات قیمتهاست./ ثبات مالی: حفظ ثبات مالی شامل حفاظت در برابر تهدیدات به کل سیستم مالی است.
بانک برای تضمین ثبات پولی و مالی همراه سایر نهادها کار میکند. این نهادها شامل خزانهداری دولت، بخش دولتی مسوول سیاستهای اقتصادی و مالی و سایر بانکهای مرکزی و سازمانهای بینالمللی با هدف بهبود نظام مالی بینالمللی است.
بانک مرکزی انگلستان دارای انحصار انتشار اسکناس در انگلستان و ولز است. بانکهای ایرلند شمالی و اسکاتلند حق انتشار اسکناسشان را حفظ کردهاند. در دسامبر 2002 بانک تصمیم گرفت عملیات چاپ اسکناس خود را به شرکت چاپ امنیتی «دو لا رو» (De La Rue) اعطا کند.
گنجینه بانک مرکزی
بانک مرکزی انگلستان نگهبان ذخایر طلای رسمی بریتانیا و بسیاری از کشورهای دیگر است. گنجینه بانک مرکزی انگلستان که در شهر لندن واقع شده، فضای مسطحی را که بزرگتر از طول دومین ساختمان بلند شهر است پوشش میدهد و برای باز شدن درهای آن به کلیدهایی نیاز است که طول هرکدام سه فوت است. بانک مرکزی انگلستان پانزدهمین دارنده بزرگ ذخیره طلاست که حجم داراییهای طلای آن به حدود 4600 تن میرسد. این سپرده طلا در ماه فبروری 2012 به ارزش بازاری فعلی، 156 میلیارد پوند برآورد شد.
Hits: 0