تبلیغات شرکت های چند ملیتی و متحدین آنها خواهان پشتیبانی از بذر ژن کاری شده و تغییر قوانین جاری در افریقا می باشند تا توسعه اینگونه بذر را ممکن ساخته و آنرا راه حل مطلوب برای میزان نازل تولیدات مواد غذایی و گرسنگی در افریقا عنوان می کنند. (۱) در ماه اکتبر گذشته جایزه تغذیه جهانی به سه دانشمندی تعلق گرفت که دو تن از آنها کارکنان شرکت های کلان صنعت کشاورزی یعنی مونسانتو و سینجنتا (Monsanto, Syngenta) بوده و تحول عظیمی را در ژِن کاریِ بذر بوجود آورده اند (۲). واشنگتن پست به تازگی خواهان این گشته است که به بذرِ ژن کاری شده در افریقا فرصت داده شود. نشریه مزبور همچنین خواهان گفتمانی در این زمینه گشته است (۳). انجمن «اتحادِ حاکمیتِ بومیِ افریقا بر مواد غذایی» که شبکه ای از کشاورزانِ خُرد، شکارچیان بومی، شهروندان و حامیان محیط زیست می باشد این را به فال نیک گرفته است که کشاورزان افریقا نیز در این گفتمان شرکت می جویند.
حمایت از بذرِ ژن کاری شده بعنوان راه حل مشکل فوق از فقدان حفظ حرمت و تفاهم برای فرهنگ افریقا حکایت کرده و بر این تصورِ غالب در غرب استوار است که افریقای فقیر بیچاره، گرسنه، رنج کشیده از بیماری و بی پناه بوده و محتاج فرشته ی سفیدی است که او را نجات دهد. توسط همین تصور، دعوای میان استعمارگران به بیانی موجه رسیده و اکنون نیز نئوکلنیالیسم از همین تصور استفاده نموده، دارند دعوای بین خود بر سر اراضی و منابع طبیعی افریقا را دو باره بر همین مبنا توجیه می نمایند.
حمایت کنندگان راه حلِّ اشتباهِ بذرِ ژن کاری شده به کشاورزان افریقا توصیه می کنند که خود را به مدارِ دراز مدّت و شاید غیر قابل بازگشتی از وابستیگی به یک مشت تصمیم گیرندگان شرکت های کلان کشاورزی بیاندازند که تعیین می کنند چه بذری، با چگونه مشخصات ژنتیک و با استفاده از کدامین محصولات شیمیایی تولید و در اختیار مردم افریقا گذارده شود. این راهی است که با تصمیم گیری متمرکز ایجاد گشته، موجب زیان های فراوان و بر خلاف تمامی اندوخته های تجربی کشاورزان می باشد.
از تجربیات مستند کشاورزان به راه خردمندانه ای میتوان رهنمون گشت: سرمایه گذاری برای کشت و زرع در نظامی همساز با طبیعت که بر حکمت و توانایی میلیونها کشاورزانی متکی است که میراث بذری خویش را همواره حفظ و مواظبت نموده و راه رفاه را با پایداری نشان داده اند.
حال ببینیم تجربه ی ۲۰ ساله ی کشاورزی با بذر ژن کاری شده در آمریکا چگوه است. کشاورزانی که گیاهان پرورش یافته ی ژن کاری شده و بی تفاوت نسبه به سموم گیاهی را کاشته و بعمل آورده اند اکنون از هزینه ی مبارزه با علف هایی که نسبت به سموم گیاهی ایمن می باشند به ستوه آمده اند. و این به میزان ۵۰% بیش از سال پیشتر است. نتیجه ی استفاده از اینگونه بذر این است که از سال ۱۹۹۶ فزونی فوق العاده ای در ضرورت استفاده از سموم ضد رشد علف مشاهده گشته است و کشاورزان نمی دانند با هزینه ی مبارزه با علف های مقاوم در مقابل مواد شیمیایی چه کنند. در چین و هندوستان سودی که در ابتدا بخاطر عدم استفاده از سموم شیمیایی در کشت پنبه ی ژن کاری شده حاصل می گشت اکنون باید صرف مواد شیمیایی برای مبارزه با علف های مقاوم در مقابل مواد شیمیایی گردد (۵).
بنا بر اطلاعات مرکز ایمنی زیست افریقا در افریقای جنوبی یک نوع از ذرت ژن کاری شده موسوم به Single Trail Transgene (که خود مولد سمومی علیه حشرات مضر می باشد) آنچنان مقاومتی را در مقابل حشرات تولید می کند که مجبور به حذف آن از بازار گشته اند. در سال های گذشته کاست محصولات کشاورزی موجب آن گشته است که از کشاورزانی که لاجرم از استفاده ی فوق العاده از سموم شیمیایی بوده اند، حمایت مالی گردد (۶) تا آنها ورشکست نگردند. و اکنون قصد دارند این تکنولوژی ناموفق را در سایر کشورهای افریقا نیز تحت چتر رهبری پروژه ای بنام «کاشت ذرت، با صرفه جویی در مصرف آب» که از سوی دو شرکت مونسانتو و فونداسیونِ گِیت تأمین مالی می گردد انجام دهند.
هندوستان زمانبندی ده ساله ای را برای کاشت اولین گیاه غذاییِ ژن کاری شده قائل گشته است. مکزیک کاشت ذرت ژن کاری شده را ممنوع ساخته است. پرو زمانبندی ده ساله ای را برای واردات و بعمل آوردن بذر ژن کاری شده مقرر ساخته و بولیوی تصمیم گرفته است تا سال ۲۰۱۵ تمامی گیاهان ژن کاری شده را ممنوع سازد. در سال گذشته چین اعلام نمود که عرض ۵ سال آینده از گیاهان ژن کاری شده صرفنظر نماید و بجای آن از گیاهان پربار و با دوام استفاده شود، زیرا پذیرایی مصرف کنندگان در همه جا نسبت به اینگونه گیاهان مخالفت آمیز است.
در کنفرانس تجارت و توسعه سازمان ملل در سال ۲۰۱۳ مؤلفانِ گزارشی (۷) تحت عنوان «بیدار شوید پیش از آنکه دیر گردد: کشاورزان را برای ایمنی مواد غذایی در جهانی که آب و هوایش دائم در حال تغییر است پردوام سازیم» توصیه نمودند که برای فزونی محصولات کشاورزانِ مستقل، به یک تحول اساسی، از کشتِ تک محصولیِ متکی بر استفاده از محصولات صنعتی، به فرشی از نظام های پردوام از محصولات زایا (regenerativ) لازم است.
علی رغم تبلیغات حامیان گیاهانِ «اصلاح شده» کشت گیاهانی که ژن کاری شده اند هیچ ربطی با پایان دادن به گرسنگی در جهان نداشته و از کشاورزان افریقا باید در امر تحول و گسترش کشتِ سنتی و پردوام حمایت گردد تا آنها بتوانند مردم را تغذیه نموده و استقلال غذایی آنها را تأمین نمایند. باید بیش از تبلیغات شرکت های چند ملیتی به اظهارات کشاورزان مستقل توجه مبذول گردد. زیرا هدف آن شرکت ها فروش هر چه بیشتر بذر ژن کاری شده و مواد شیمیایی می باشد.
۱ – عبارت مصطلح «اصلاح ژنتیکی بذر» بر این فرض استوار بوده و این تصور را ایجاد می کند که مقصود از کار بر روی خصلت های موروثی بذر اولا اصلاح و بهبودی آن و ثانیا مصلحت کشاورزان و مصرف کنندگان محصولات آنهاست. در این ترجمه برای معادل „Genetically Modified Organism“(GMO) از عبارات «بذرِ ژن کاری شده» استفاده شده است. مترجم با توجه به جهات مثبت و منفی اینگونه تکنولوژی این عبارت نسبتا فاقد بار ارزشی را برگزیده است.
۲ – http://www.worldfoodprize.org/en/laureates/2013_laureates/
۳ – http://www.washingtonpost.com/opinions/genetically-modified-crops-should-be-part-of-africas-food-future/2013/10/22/e9b35488-37f5-11e3-ae46-e4248e75c8ea_story.html
۴ – http://www.shutterstock.com/gallery-7475p1.html
۵ – http://www.theguardian.com/commentisfree/2013/oct/24/owen-paterson-minister-gm-hype?CMP=twt_fd
۶ – http://www.acbio.org.za/index.php/media/64-media-releases/448-monsantos-failed-sa-gm-maize-pushed-into-rest-of-africa
۷ – http://unctad.org/en/PublicationsLibrary/ditcted2012d3_en.pdf
بازدیدها: 0
