آمار ارایه شده از سوی سازمان استخباراتی ایالات متحده امریکا یا سیا در مورد وضعیت کشور های جهان از جمله افغانستان خیلی ها قابل نگرانی و نا امید کننده میباشد. این آمار که سالانه در بخش های مختلف به نشر میرسد اطلاعاتی مهمی را در مورد وضعیت 238 کشور جهان از جمله افغانستان ارایه میدارد.
حقایقنامه سیا ( فکتبوک)، بسته اطلاعاتی است که همواره از سوی سازمان استخباراتی ایالات متحده امریکا به نشر میرسد و از آن سازمان های معتبر چون بانک جهانی، سازمانی غذایی و موسسات بین المللی دیگر به حیث منبع قابل اعتبار در تصمیم گیری ها بزرگ استفاده می نماید.
افغانستان در میان کشور های همسایه و جهان از جمله کشور های به شمار میرود که بعد از گذشت بیش از یک دهه سرمایه گذاری و سرازیر شدن میلیارد ها دالر هنوز هم در وضعیت نا بسامان و نگران کننده ای قراردارد. بر اساس این بسته اطلاعاتی، افغانستان در اکثر موارد انکشافی به تناسب جهان و همسایه گانش در اخیر جدول قرار گرفته است ، اما در موارد چون فقر، بیکاری ، بیسوادی و موارد مشابه دیگر در صدر جدول آمده است. جمیعت ، عاید سرانه ، سطح سواد، زیر خط فقر قرار داشتن ، بیکاری، صادرات ، واردات ، کاربران مبایل یا گوشی همراه و کاربران انترنت از مهمترین بخش های این آمار به شمار میرود که توجه کارشناسان توسعه را به خود جلب نموده است.
افغانستان از نظرجمیعت با 29 میلیون نفر در درجه 40 مین کشور جهان از میان 238 کشور به شمار میرود ، که در مقایسه باهمسایه گانش چون پاکستان در درجه ششم با 187 میلیون، ایران در درجه هژدهم با 77 میلیون نفر ، ترکمنستان در درجه 116 با 5 میلیون نفر ، تاجکستان در درجه 96 با 7 میلیون نفر ، اوزبکستان در درجه 44 با 28 میلیون نفر و کشور چین در درجه اول با بیش از 1 میلیارد نفر قرار دارد.
بسته اطلاعاتی سیا با استفاده از شاخص های متفاوت، سالانه آماری را ارایه میدارد که در اکثر موارد با آمار ارایه شده از سوی دولت ها مطابقتی ندارد.با در نظر داشت مقایسه جمیعت این کشور ها با عاید سرانه شان افغانستان در وضعیت بسیار وخیمی قرارگرفته است. عاید سرانه افغانستان براساس آمار ارایه شده توسط سیا 900 دالر امریکایی میباشد که از میان 226 کشور مورد تحقیق در این بخش در درجه 214 مین قرار دارد و در مقایسه با همسایه گانش ، کشور پاکستان با عاید سرانه 2500 دالر در درجه 175 مین ، ایران با 10,600 دالر در درجه 103 مین، ترکمنستان با عاید سرانه 7,500 دالر در درجه 125 مین، تاجکستان با عاید سرانه 2,000 دالر در درجه 188 مین، اوزبکستان با عاید سرانه 3,100 دالر در درجه 165 مین، وکشور چین با عاید سرانه 7,600 دالر در درجه 124 کشور جهان قرار میگیرد.
براساس جمیعت زیر خط فقرپایدار قرارداشتن، افغانستان از میان 79 کشوری زیر خط فقر، در درجه 54 قراردارد که حدود 36 در صد کل جمیعت آن در زیر خط فقرکامل و 30 درصد دیگر جمیعت در زیر خط فقرنسبی قراردارد. به همین شکل در بخش بیکاری افغانستان از میان 157 کشور جهان به درجه 20 مین قرارمیگیرد که 35 درصد جمیعت آن بصورت تمام اشتغال ندارند، درحالیکه این رقم بصورت نسبی نزدیک به 70 در صد میرسد. درکشور های همسایه چون پاکستان 15 درصد جمیعت با درجه 51 مین کشور ، ایران با 14.6 درصد در درجه 54 مین، ترکمنستان با وضعیت نسبتا خرابتر 60 درصد بیکاری به درجه پنجم قرار گرفته است.
در زمینه صادرات به اساس میلیارد دالر، افغانستان از میان 222 کشور جهان به درجه 161 مین کشور ، پاکستان به درجه 67 ، ایران به درجه 36 ، تاجکستان به درجه 144، اوزبکستان به درجه 76، ترکمنستان به درجه 88 و کشور چین به درجه اول قرار گرفته است. اما در قسمت واردات افغانستان از میان238 کشور در درجه 109 مین قرار میگیرد.
به همین شکل در زمینه دارندگان گوشی همراه افغانستان با بیش از15 میلیون گوشی همراه به درجه 57 مین کشور ، پاکستان با 110 میلیون گوشی همراه به درجه 9 ، ایران با 53 میلیون گوشی همراه به درجه 21 ، تاجکستان با 5 میلیون گوشی همراه به درجه 97 ، اوزبکستان با 17 میلیون گوشی همراه به درجه 45 ، ترکمنستان با 1.8 میلیون گوشی همراه در درجه 139 کشور و دولت چین با 800 میلیون گوشی همراه در درجه اول قرار دارد.
کشور قطر ازنظر عاید سرانه از میان 238 کشور در درجه اول قرار دارد که به تعقیب آن لختاین ، و لوکزامبورک در درجه های دوم و سومی قرارمیگیرند. ایالات متحده امریکا که از بزرگترین حامی افغانستان در یک دهه گذشته به شمار میرود از نظر عاید سرانه در درجه 11 ام قرار گرفته است.
نگارنده: ملک فیصل منزجر
Hits: 0
