مقدمه
بعد از سقوط طالبان و حملۀ آمریکا و متحدانش به افغانستان در سال 2001، کشور ما از انزوای سیاسی بیرون آمده و از آن زمان به بعد مردم ما بارها شاهد توافق نظر و اجماع بین المللی جامعه بین المللی به خصوص امریکا برای کمک به افغانستان بوده اند.
تأمین حاکمیت ملی، تدوین قانون اساسی، ایجاد پارلمان، ترویج دموکراسی، بازسازی افغانستان و تلاش برای ساختار نهادهای مدنی و مدافع حقوق بشر از جمله خواسته های این اجماع و جامعه بین المللی بوده است.
توافق نظر و کنفرانس های بین المللی برای کمک به افغانستان مهم ترین و بهترین فرصت برای حاکمیت پس از طالبان خوانده شده که افغانستان در گذشته نظیر آن را ندیده است.
هرچند عده ای از کارشناسان مسایل سیاسی افغانستان معتقدند که برگزاری این کنفرانس ها در عمل کمک زیادی به حل بحران هایی که افغانستان درگیر آن بوده است ننموده، اما یک مرور سریع و گذرا نشان میدهد که در هر یک از این کنفرانس های بین المللی دولت افغانستان و متحدان بین المللی آن گامی هرچند کوچک اما به جلو برداشته اند.
اداره حکومت فدرال امریکا گزارش داده است که در ده سال گذشته دولت امریکا حدود ۸۹ میلیارد دالر به افغانستان کمک کرده است. گفته میشود امریکا بیشتر از هر کشور دیگر به افغانستان کمک نموده است. بر اساس این آمار میزان کمک های امریکا ۳۰۰ دالر بر هر یکی از شهروندان ۲۹ میلیونی افغانستان میباشد. اضافه بر امریکا، دیگر کشورها و سازمان های کمک کننده هم در یک دهه گذشته به افغانستان میلیاردها دالر کمک کرده است.
بعد از جنگ جهانی دوم به اساس مارشال پلان، جرمنی بین سالهای ۱۹۴۶ تا ۱۹۵۲ در مجموع ۲۹،۳ ملیارد دالر کمک مالی را از امریکا دریافت داشته بود و میزان مساعدت به جاپان بین این سالها ۱۵،۲ ملیارد دالر بوده که بیشتر این پولها غرض احیای نهادهای اقتصادی چون فابریکه ها، اعمار شاهراه ها و زیر بناها به مصرف رسید و موثریت آن با عدم موجودیت فساد، به اسرع وقت مشهود شد. اما در افغانستان با وجود مساعدت های بیشمار تمام جامعه جهانی، هنوز هم در جمع فقیر ترین کشورهای جهان محسوب میشود.
برای رسیدگی به این موضوع کانگرس ایالات متحده امریکا دفتر مفتش خاص برای بازسازی افغانستان یا (SIGAR) را ایجاد نمود تا در مورد نحوه مصرف این کمک ها که برای ساختن نیروهای امنیتی ملی افغانستان، ارتقاﺀ حکومت داری خوب، انجام کمک های انکشافی و مشارکت در مبارزه بر ضد مواد مخدر و فساد اختصاص داده شده است، تحقیق نماید. جان سپوکو مفتش خاص گفته است که: حکومت افغانستان باید هر چه سریع تر از مبارزه با فساد و پیشرفت ها در این راه به کانگرس و مردم امریکا توضیحات بدهد. آقای سپوکو میگوید که در حال حاضر حکومت افغانستان ظرفیت و توانایی مصرف بودیجه پیش بینی شده جامعه بین المللی را ندارد.
سیف الدین سیحون، استاد فاکولته اقتصاد در پوهنتون کابل میگوید که افغانستان توانایی مصرف بودیجه انکشافی خویش را ندارد. آقای سیحون میگوید چون سیستم مکافات در نهادهای دولتی کمتر از نهادهای غیردولتی است، بیشتر افراد توانمند بیرون از حکومت کار میکنند.
در عین حال مفتش خاص برای بازسازی افغانستان میگوید که حدود سی ملیارد دالر کمک های امریکا به افغانستان تا حال به مصرف نرسیده است. او میگوید که دربارۀ عوامل به مصرف نرسیدن این کمک ها، تحقیق میکند.
مؤثریت برنامه ها و پروژه های انکشافی مشکل دیگری است که گفته میشود در ده سال گذشته در افغانستان مشهود بوده است. به باور کارشناسان این کار بیشتر به دلیل نبود هماهنگی میان نهادهای دولتی و غیردولتی، صورت گرفته است.
کنفرانس های بین المللی افغانستان
بعد از سقوط حکومت طالبان در افغانستان کنفرانس بین المللی افغانستان در بن، اولین تلاش و گردهمایی برای حل بحران افغانستان بوده است. این کنفرانس در زمان نهایت دشوار برگزار گردید.
افغانستان در آن زمان فاقد جمیع نهادها و ساختارهای سیاسی، اقتصادی، اجتماعی، فرهنگی، اداری و قانونی بود که در اثر تداوم جنگ های دو دهه قبل از تدویر آن، فرو ریخته بودند.
با برگزاری کنفرانس بن که سنگ بنای ساختار دولت افغانستان را گذاشت، برای اولین بار این کشور از انزوای سیاسی بیرون آمده و عضو فعال جامعه بین المللی گردید.جامعه بین المللی نیز با برگزاری کنفرانس های بین المللی و منطقوی، متعهد به ارائه کمک های بیشتر به افغانستان جهت بازسازی همه عرصه ها و به خصوص بخش های امنیتی، اقتصادی و دولت سازی گردید.
حضور نیروهای بین المللی تأمین امنیت تحت رهبری ناتو که در تأمین امنیت و مبارزه با تروریزم در افغانستان فعالیت مینمایند، با وجود فعالیت های تخریبی مخالفین، شرایط بهتری را در برخی مناطق کشور به وجود آورد.
بذل کمک های هنگفت مالی به پروژه های بازسازی افغانستان از طریق کمپاین های جمع آوری کمک به این کشور که در کنفرانس های بین المللی و منطقوی تعهد صورت گرفت، افغانستان را قادر گردانید تا با تشکیل دولت های موقت، انتقالی و انتخابی، تصویب قانون اساسی، انتخابات ریاست جمهوری، تشکیل پارلمان، بازسازی ساختارهای مالی، پولی، اقتصادی، تخنیکی، کلتوری، ورزشی، جامعه مدنی، مطبوعات و رسانه ها، عدلی و قضائی، حقوق بشر، قوت های دفاعی و امنیتی و غیره دست آوردهای قابل ملاحظه یی داشته باشد.
کنفرانس های بین المللی منعکس کننده نیات و اراده جامعۀ جهانی در امر کمک به افغانستان و مساعی شان در طرح و تطبیق پروژه های ساختاری این کشور در راستای منافع ملی شان میباشد.
برجسته ترین این کنفرانس های بین المللی طور خلص به شرح ذیل میباشند:
1. کنفرانس بن در دسمبر سال 2001 برگزار شد. در این کنفرانس تلاش شد تا حاکمیت ملی که تمامی مردم افغانستان آن را تایید کند، ایجاد شود و قدرت به یک حکومت مردمی انتقال یابد.
2. کنفرانس توکیو در جنوری سال 2002 برگزار شد و کشورهای شرکت کننده در این کنفرانس تعهد کردند تا 4/5 میلیارد دالر برای بازسازی افغانستان بپردازند.
3. کنفرانس برلین در مارچ سال 2004 دایر گردید و جامعه بین المللی تعهد 8 میلیارد دالری را برای بازسازی افغانستان نمود.
4. در کنفرانس لندن که در فبروری سال 2006 برگزار شد به ارزش 10 میلیارد دالر در راستای بازسازی، تأمین امنیت و حکومت داری خوب در افغانستان کمک شد.
5. جامعه بین المللی برای بررسی نظام قضایی افغانستان در جولای 2007 کنفرانس رم را برگزار نمود.
6. نشست پاریس در جانویه سال 2008 برای ارائه برنامه پنج ساله دولت افغانستان برگزار گردیده و نمایندگان کشورهای شرکت کننده تعهد نمودند تا 10 میلیارد دالر برای افغانستان کمک نمایند.
7. کنفرانس بین المللی افغانستان در مسکو به تاریخ 8 مارچ سال 2009 تحت عنوان “بحران افغانستان؛ سناریوهای ممکن انکشاف”.
8. کنفرانس بین المللی هاگ به تاریخ 31 مارچ سال 2009 درهاگ مرکزهالند.
9. کنفرانس بین المللی کابل به تاریخ 20 جولای سال 2010 در کابل.
10. کنفرانس بین المللی استانبول به تاریخ 2 نومبر سال 2011 در شهر استانبول ترکیه تحت عنوان “امنیت و همکاری در قلب آسیا”.
11. کنفرانس بین المللی بن دوم به تاریخ 5 دسمبر سال 2011 در شهر بن کشور آلمان.
12. کنفرانس بین المللی شیکاگو به تاریخ 20 و 21 ماه می سال 2012 در شهر شیکاگوی ایالت ایلینوی کشور امریکا.
کنفرانس بین المللی بن در سال 2001 (مهم ترین نشست)
کنفرانس بن نخستین نشست بین المللی در مورد سرنوشت سیاسی افغانستان بود که توانست پس از جنگ های داخلی و حاکمیت طالبان، فضای تازه سیاسی، اقتصادی و اجتماعی را در افغانستان حاکم سازد. ریاست این کنفرانس را اخضر ابراهیمی به نمایندگی سازمان ملل متحد به عهده داشت و این کنفرانس به پیشنهاد ایالات متحده امریکا برگزار گردید که نمایندگان احزاب جهادی افغانستان و شمار زیادی از جریانات داخلی و خارجی در آن حضور داشتند.
کنفرانس بین المللی بن در مورد افغانستان که به تاریخ 27 دسمبر سال 2001 برگزار گردید و به تاریخ 5 نومبر پایان یافت، دارای اهداف ذیل بود:
1. موافقتنامه درباره تشکیلات موِقت در افغانستان تا زمان تأسیس مجدد نهادهای دایمی.
2. تصمیم به ختم جنگ در افغانستان و ایجاد آشتی ملی، صلح و ثبات پایدار.
3. تحکیم مجدد استقلال، حاکمیت ملی و تمامیت ارضی افغانستان.
4. ناسایی حقوق مردم افغانستان در جهت انتخاب آینده سیاسی شان، مطابق اساسات اسلام و دموکراسی.
5. حضور احزاب سیاسی و گروپ های مختلف اجتماعی در ساختار دولت.
6. عدالت اجتماعی.
7. احترام به حقوق بشری مردم افغانستان.
این کنفرانس بن سنگ بنای حرکتی را گذاشت که افغانستان را از ميان جنگ و آشوب به سوی صلح و ثبات و بازسازی نهادهای فرو ریخته آن به همکاری جامعه جهانی، رهنمون کرد و امید مردم افغانستان را برای ایجاد صلح و ثبات بیشتر از بیش افزایش داد.
هیئت های افغانی شرکت کننده با وجود اختلافات و خصومت های موجود و حتی دشمنی های قبلی میان شان، تحت فشار جامعه جهانی با هم مذاکره نمودند و در نتیجه درباره تقسیم قدرت، طرح و تدوین قانون اساسی جدید، انتخابات پارلمانی و ریاست جمهوری با هم توافق کردند. خضر ابراهیمی که ریاست این کنفرانس را به عهده داشت گفت که مردم افغانستان امیدواری های زیادی به آینده کشورشان پیدا کرده اند.
بارزترین مشخصه این کنفرانس را میتوان مشارکت همه جناح های درگیر منازعه افغانستان تحت سرپرستی سازمان ملل متحد در این نشست دانست که قبلآ با هم درگیر جنگ بودند. همه این احزاب و جناح ها در پای موافقتنامه بن امضاء کردند که بر اساس آن اداره موقت به رهبری حامد کرزی پیشبینی گردیده بود.
کنفرانس بین المللی توکیو در سال 2002
کنفرانس توکیو به روزهای 21 و 22 جنوری سال 2002 به میزبانی کشور جاپان، سازمان ملل متحد و با حضور نمایندگان بیش از 50 کشور جهان و نمایندگان سازمانها و مؤسسات بین المللی کمک کننده (دونرها) تدویر یافت.
رئیس جمهور حامد کرزی، یوشیهیکو نودا نخست وزیر جاپان و بانکی مون دبیرکل سازمان ملل متحد این کنفرانس را افتتاح نمودند. ریاست مشترک کنفرانس نیز به عهدۀ وزرای خارجه و مالیه افغانستان و وزیرخارجه جاپان بود.
کنفرانس توکیو تکمیل کننده نشست ماه مِی (May) سران ناتو در شیکاگو است. در نشست شیکاگو تعهدات اعضای ناتو برای حمایت مالی از نیروهای امنیتی افغان در جریان دهه پس از سال ۲۰۱۴ یا ” دهه تغییر” دوباره مورد تائید قرار گرفت.
این کنفرانس در شرایطی برگزار گردید که اداره موقت افغانستان رسماً به کار خویش آغاز نموده بود و مردم افغانستان با باور، اطمینان و امیدواری که از کنفرانس بن حاصل کرده بودند؛ انتظار داشتند که جامعه جهانی عملآ برای تحقق انتظارات شان اقدام کند. بناً با تدویر کنفرانس توکیو، جامعه جهانی موقف خویش را با تعهد مبلغ 5/4 ملیارد دالر اعلام کرد که قرار بود طی پنج سال آینده آن را در پروژه های بازسازی افغانستان به مصرف برسانند.
کنفرانس بین المللی برلین در سال 2004
این کنفرانس به تارخ 31 مارچ 2004 به اشتراک مقامات دولت انتقالی افغانسـتان، سازمان ملل متحد، سازمانهای غیرحکومتی، موسسات بین المللی و نمایندگان کشورهای کمک کننده (دونرها)، در برلین پایتخت آلمان فدرال برگزار گردید.
در این کنفرانس تصمیم گرفته شد که مدیریت سازندگی برعهده دولت افغانستان گذاشته شود. دولت افغانستان همچنین در این کنفرانس تاکید نمود که بیشتر کمک ها باید از طریق دولت افغانستان و در برنامه های اولویت بندی شده از سوی دولت به مصرف برسد. ماجرایی که هنوز به پایان نرسیده و بخش اعظم کمکهای جامعه بین المللی از طریق دولت افغانستان به مصرف نمیرسد.
در ختم این کنفرانس کشورهای کمک کننده جمعاً مبلغ 8 ملیارد دالر را برای تمویل پروژه های بازسازی افغانستان متعهد گردیدند که زمان اجرایی آن مدت سه سال را در برمیگرفت درحالی که حکومت افغانستان با ارائه طرح مشخصی خواهان دریافت مبلغ 12 میلیارد دالر طی این مدت گردیده بود.
در این نشست تعهدات کنفرانس توکیو مورد بررسی قرار گرفت و مشخص گردید که فقدان یک طرح جامع و مدیریت اصولی در پروگرام بازسازی افغانستان باعث گردیده است که اکثر پروژه ها تکمیل نگردیده و پول اختصاص داده شده به مصرف نرسد.
در این کنفرانس دولت انتقالی افغانستان تعهد نمود که انتخابات ریاست جمهوری و انتخابات پارلمانی را برگزار و برای ایجاد نهادهای سالم دولتی، تقویت سکتور خصوصی، مشارکت گروپ ها و احزاب سیاسی در قدرت، بازسازی کشور، مبارزه با فساد اداری، مبارزه با مواد مخدر و اجرای موادات موافقتنامۀ بن تلاش نماید.
در کنفرانس برلین موضوع بازسازی افغانستان و خصوصاً در عرصه های راه سازی، تأمین انرژی و بهبود وضع صحت عامه از موضوعات عمده بود که کشورها و سازمان های کمک کننده به تمویل آن علاقمندی نشان دادند که این موضوع بیانگر آن بود که هنوز هم افغانستان در کانون توجه جهانی قرار دارد.
کنفرانس بین المللی لندن در سال 2006
این کنفرانس طی روز های 26 و 27 فبروری سال 2006 در لندن برگزار گردید. در این نشست تأدیه مبلغ ده ملیارد دالر برای بازسازی پروژهای انکشافی افغانستان از جانب هفتاد کشور و سازمان های بین المللی تعهد گردید.
مهم ترین سندی که در کنفرانس لندن به امضاء رسید، ” توافقنامه افغانستان ” است که بر اساس آن افغانستان متعهد به ایجاد ادارات پاسخگو و شفاف، رعایت حقوق بشر، مبارزه علیه فساد اداری، مبارزه علیه مواد مخدر و تروریزم گردید.
این موافقتنامه مهمترین سندی است که دولت افغانستان بعد از موافقتنامه بن با جامعه جهانی امضاء کرد و مسئولیت های مشخص را جانبین به عهده گرفتند.
تعهد جامعه جهانی به کمک حدود ده ملیارد دالر نشان داد که افغانستان هنوز برای متحدان غربی اش مهم است و حمایت از روندی که بعد از طالبان در افغانستان آغاز شده است، به قوت خود باقی است.
کنفرانس بین المللی روم در سال 2007
این کنفرانس در ماه جولای سال 2007 میلادی در شهر روم پایتخت کشور ایتالیا تدویر یافت. موضوع اساسی این نشست بین المللی را حاکمیت قانون در افغانستان تشکیل میداد.
شرکت کنندگان این کنفرانس با درنظر داشت تداوم جنگ 30 ساله و بی ثباتی در افغانستان که تمام ساختارهای قضائی و حقوقی آن متضرر گردیده است و حتی بیشترین موادات قوانین آن با نیازهای کنونی افغانستان و جهان مطابقت ندارد، سیستم قضایی و حقوقی این کشور را مورد بررسی قرار داده و روی راهکارهای اصلاح این سیستم بحث کردند. ایشان متعهد گردیدند که به منظور اصلاح سیستم قضائی افغانستان کمک های درازمدت را در این عرصه انجام میدهند.
کنفرانس بین المللی پاریس در سال 2008
این کنفرانس بین المللی به تاریخ 16 جون سال 2008 در شهر پاریس توسط سارکوزی، بان کی مون و حامد کرزی افتتاح گردید. در این کنفرانس وزرای شصت و پنج کشور جهان و حدود بیست سازمان و نهاد بین المللی گردهم آمده بودند که افغانستان با ارایه طرح برنامه پنج ساله یی که شامل بازسازی پروژه های حیاتی و مورد نیاز افغانستان بود، خواهان پنجاه ملیارد دالر گردید.
در این کنفرانس ایالات متحده امریکا 10 میلیارد دلار، سازمان ملل متحد 1 ملیارد دالر و جاپان نیم ملیارد دلار کمک های جدیدشان را تعهد کردند و کشورهای دیگر از جمله فرانسه و آلمان نیز اعلام نمودند که کمک های خود را تا دو برابر افزایش خواهند داد.
کنفرانس بین المللی مسکو در سال 2009
این کنفرانس بین المللی در مسکو به تاریخ 8 مارچ سال 2009 تحت عنوان ” بحران افغانستان؛ سناریوهای ممکن انکشاف ” به ابتکار مرکز مطالعات معاصر افغانستان و همکاری خبرگزاری ” نووستی ” برگزار گردیده بود.
طی این کنفرانس دیدگاه های مختلی از جانب همسایگان افغانستان و شرکت کنندگان آن در رابطه به مبارزه با تروریزم و قاچاق مواد مخدر و سایر موضوعات برای حل مشکل افغانستان ارایه گردید.
کنفرانس بین المللی هاگ در سال 2009
این کنفرانس بین المللی به تاریخ 31 مارچ سال 2009 در شهر هاگ مرکزکشور هالند به دعوت پادشاه این کشور و اشتراک نمایندگان بیش از 70 کشور و موسسات بین الملی به ریاست سازمان ملل متحد و تحت عنوان ” یک ستراتیژی جامع در معادلات منطقوی ” برگزار گردید که اهداف آنرا تجدید حمایت قاطع از تلاش های جهانی برای استقرار ثبات و انکشاف در افغانستان تشکیل داده بود.
کنفرانس بین المللی کابل در سال 2010
انتظار میرفت که نظام سیاسی جدید بتواند بر زندگی مردم تاثیر زیادی بگذارد. اما افغانستان پس از ده سال همچنان یکی از فقیرترین کشورهای جهان است.
کنفرانس بین المللی کابل به تاریخ 20 جولای سال 2010 به اشتراک نمایندگان بیش از هفتاد کشور کمک کننده، سازمان های بین المللی و منطقوی و موسسات مالی جهان تدویر یافت. این نخستین کنفرانسی است که بعد از نه سال از توافقات کنفرانس بن و بر اساس تصامیم کنفرانس لندن به منظور بررسی برنامه های دولت افغانستان پیرامون توسعه ملی وحکومت داری بهتر برگزار گردید.
این کنفرانس که عمدتآ روی تجدید تعهد از سوی حکومت به مردم افغانستان و تجدید تعهد از سوی جامعه بین المللی در برابر افغانستان تاکید داشت، اهداف عمده آن در اعلامیه این کنفرانس ذیلاً خلاصه شده است:
اصول مشارکت موثر با جامعه بین المللی، حکومت داری خوب و مبارزه با فساد اداری، حاکمیت قانون و حقوق بشر خاصتآ حقوق زنان و اطفال، انکشاف اقتصادی و اجتماعی، تأمین امنیت و ادامه مبارزه با تروریزم، همکاری های منطقوی، مبارزه با مواد مخدر و تقویت مشارکت بین المللی و حمایت از رهبری افغانی.
کنفرانس بین المللی استانبول در سال 2011
این کنفرانس بین المللی به تاریخ 2 نوامبر سال 2011 در شهر استانبول ترکیه تحت عنوان ” امنیت و همکاری در قلب آسیا ” برگزار گردید. هدف این نشست را میتوان ایجاد نقشه عملی در زمینه پیشرفت امنیتی و اقتصادی در افغانستان پس از خروج نیروهای بین المللی از افغانستان در سال 2014 و همچنان تامین همکاری های منطقوی بیان نمود.
کنفرانس بین المللی بن ۲ (در کنار افغانستان باقی خواهیم ماند)
این کنفرانس بین المللی در تاریخ 5 دسمبر سال 2011 در شهر بن کشور آلمان با اشتراک وزیران خارجه و دیپلومات های 85 کشور و 15 سازمان بین المللی با اعلامیه یی در شش بخش و 33 ماده تحت عنوان «افغانستان و جامعه بین المللی؛ از انتقال به دهه تحول» برگزار گردید.
سند پایانی کنفرانس بن دوم افغانستان، امضای نزدیک به ۱۰۰ نماینده کشورهای مختلف و گاه حتی فراتر از آن نماینگان سازمان های غیردولتی و جامعه مدنی را با خود دارد که این امر شاید از نتایج تلاش های آقای وستر وله وزیر امورخارجه آلمان باشد. قابل ذکر است که پاکستان در این کنفرانس شرکت ننمود.
در بیانیه پایانی کار کنفرانس جهانی بن دوم اطمینان داده شد که حداقل تا ۱۰ سال بعد از خروج نیروهای نظامی خارجی از افغانستان و سپردن امور امنیتی به نیروهای امنیتی افغان، همانگونه که خواست آقای کرزی و وزیر خارجه او آقای زلمی رسول بوده است، کمک ها در اشکال مختلف از سوی جامعه جهانی ادامه خواهد داشت. در قبال آن دولت آقای کرزی باید خود را به انجام اصلاحات دموکراتیک و مبارزه با فساد اداری مؤظف نماید.
در بیانیه این کنفرانس از جزئیات یا میزان کمک های مالی به افغانستان ذکری به میان نیامده است اما وزیر مالیه افغانستان اظهار نموده که افغانستان بعد از خروج نیروهای خارجی سالانه به ۷ ملیارد دالر کمک های خارجی نیاز دارد تا بتواند هزینه های تأمین امنیت و تحولات را در افغانستان بپردازد.
براساس این اعلامیه «جامعه بین المللی و افغانستان به طور جدی خود را وقف توسعه مشارکت استراتژیک شان از دوره انتقال به دهه تحول، بین سال های 2015 تا 2025 می کنند. این اعلامیه، افغانستان و جامعه بین المللی را وادار می کند تا به تعهدات متقابل در ساحه حکومتداری، امنیتی، روند صلح، توسعه اقتصادی واجتماعی و همکاری های منطقه یی عمل نمایند.
حکومتداری
در این اعلامیه، برای افغانستان تاکید شده است که در آینده نظام سیاسی اش به بازتاب یک جامعه کثرت گرا ادامه میدهد که بر مبنای قانون اساسی افغانستان استوار است.
“مردم افغانستان به ایجاد یک جامعه باثبات، دموکراتیک بر مبنای حاکمیت قانون به ترتیبی ادامه می دهند که حقوق بشر و آزادی های اساسی شهروندانش به شمول برابری مرد و زن مطابق به قانون اساسی تضمین شود. افغانستان مجدداً تعهد خود را به اجرای همه مکلفیت های بین المللی اش در قبال حقوق بشر اعلام میدارد. با اعتراف به این که این راه افغانستان درس های خاص خودش را برای آموختن دارد، جامعه بین المللی کاملاً از چنین بینشی حمایت میکند و تعهد میکند که پیشرفت افغانستان را در این جهت کاملاً حمایت کند”. اعضای کنفرانس بن، درین اعلامیه تاکید کرده اند که ایجاد یک جامعه دموکراتیک قبل از همه نیازمند توانمند سازی اقتدار مشروع و موثر غیرنظامی است که در یک حکومت منتخب و دموکراتیک لازم است.
امنیتی
نهادهای حکومتی افغانستان در همه سطوح باید تلاش ها را به نیازهای مدنی و اقتصادی مردم افغانستان افزایش دهند و خدمات کلیدی را به آنها عرضه نمایند. در این ارتباط حفاظت از مردم غیرنظامی، تقویت حاکمیت قانون و مبارزه علیه فساد در اولویت های کلیدی باقی خواهند ماند. در اعلامیه کنفرانس بن بر حمایت دوامدار از نیروهای امنیتی افغانستان و ضرورت ادامه آن بعد از سال 2014 تأکید شده است. در بخشی از این اعلامیه آمده است که “برای کمک به نیروهای امنیتی افغانستان، جامعه بین المللی قویاً متعهد میگردد که از آموزش و تجهیز، تمویل و توسعه ظرفیت های آن بعد از پایان دوره انتقال، حمایت کند.” اعضای کنفرانس بن تاکید کرده اند که تروریزم خطر عمده برای امنیت و ثبات افغانستان و منطقه است.
روند صلح
در کنفرانس بن دوم تاکید شده که از برنامه های گفتگوی دولت افغانستان، با مخالفان مسلح دولت حمایت شود. با درنظرداشت قطعنامه سازمان ملل متحد و جامعه بین المللی، دولت افغانستان به صورت مشروط باید برنامه صلح و گفتگو با گروپ های متخاصم را به پیش ببرد و این گفتگوها باید، تحت رهبری افغانستان بوده، از منافع مشروع همه مردم افغانستان نمایندگی کند، بدون در نظر گیری جنسیت و وضعیت اجتماعی آنها. افغانستان در این کنفرانس تعهد کرده که در مبارزه با فساد و تقویت حاکمیت قانون، تلاش های بیشتری به خرج میدهد.
شرکت کنندگان در کنفراسن بن تاکید کردند که درگفتگوی صلح با مخالفان مسلح دولت، باید حق حاکمیت، ثبات، دست برداشتن از خشونت، قطع رابطه با تروریزم جهانی، احترام به قانون اساسی افغانستان به شمول ماده های حقوق بشری آن و به خصوص حقوق زنان در نظر گرفته شود.
همکاری های منطقه یی
در اعلامیه کنفرانس بن آمده است که “افغانستان باثبات و مرفه را فقط در یک منطقه باثبات و مرفه دیده میتوانیم.”
شرکت کنندگان بن میگویند که “ما دیدگاه افغانستان را در ایجاد مناسبات قوی و پایدار دو جانبه و چندین جانبه با همسایگان دور و نزدیک آن تایید می کنیم.” براساس تصامیم گرفته شده در بن، چنین روابط بایست مداخله خارجی در افغانستان را پایان دهد.
کنفرانس بین المللی شیکاگو در سال 2012
این کنفرانس بین المللی به تاریخ 20 و 21 ماه می سال 2012 در شهر شیکاگوی ایالت ایلینوی کشور امریکا با حضورداشت بیشتر از رهبران 50 کشور جهان (رهبران کشورهای عضو سازمان اتلانتیک شمالی یا ناتو)، آندرس فوراسموسن، رئیس جمهور کرزی، رئیس جمهور اوباما و غیره تحت تدابیر شدید امنیتی برگزار گردید تا روی آینده افغانستان بعد از سال 2014 تصمیمات مشترکی اخذ نمایند. این نشست به عنوان یک نشست امنیتی – سیاسی، مسائل مربوط به همکاری های نظامی – اقتصادی بعد از سال 2014 را مورد ارزیابی همه جانبه قرار داد و بر همین مبنی اعلامیه جهانی خود را تصویب و به دست نشر سپرد.
در مجموع نشست شیکاگو مسائل ذیل را بیشتر مورد بررسی قرار داده است:
1. نقش و جایگاه ناتو در افغانستان پس از سال 2014.
2. ارزیابی و آسیب شناسی پروسه انتقال مسوؤلیت های امنیتی.
3. تجدید تعهد ناتو برای ادامه حمایت ها.
4. سیستم دفاع موشکی برای اروپا به منظور جلوگیری از تهدیدها.
سران ناتو در مورد کمک چهار میلیارد دالری به نیروهای امنیتی افغانستان و واگذاری مسوولیت های امنیتی کل این کشور به افغان ها در نیمه سال 2013 به توافق رسیدند. شمار نهایی نیروهای امنیتی به وضعیت امنیتی محول شده است.
اندرس فوراسموسن، دبیرکل پیمان ناتو در پایان بحث افغانستان در شیکاگو روز دوشنبه در یک کنفرانس خبری گفت که ماموریت جنگی ناتو در آخر سال 2014 به پایان میرسد و مرحله نهایی مسوولیت های امنیتی در اواسط سال 2013 به نیروهای افغانستان واگذار میشود. اما نیروهای ناتو، همچنان آماده جنگ خواهند بود.
به گفته دبیرکل ناتو، حکومت افغانستان از ناتو خواسته است که بعد از سال 2014 نیروهای امنیتی این کشور را در بخش آموزشی و مشورتی، حمایت کند. براین اساس، نیروهای بین المللی بعد از سال 2014، ماموریت جدید آموزشی، مشورتی و حمایتی در افغانستان خواهند داشت.
کمک مالی و شمار نیروها
همچنان سران ناتو در مورد تمویل نیروهای امنیتی افغانستان و تهیه حدود چهار میلیارد دالر سالانه برای این نیروها، توافق کردند. راسموسن در مورد رقم مشخص کمک پولی از سوی کشورهای عضو ناتو جزییاتی ارایه ننمود و گفت که این کنفرانس، اساساً نشستی نبود که وعده کمک پولی بدهد. اما گفت که ناتو از نظر مالی با کمبودی مواجه نمی باشد.
طی این کنفرانس راسموسن گفت که شمار نهایی نیروهای امنیتی افغانستان به وضعیت امنیتی بستگی دارد. او تاکید کرد که تا سال 2014 که نیروهای بین المللی افغانستان را ترک میکنند، شمار نیروهای امنیتی افغانستان در حدود 350 هزار تن خواهد بود و برای یکی دو سال بعدش نیز همین شمار باقی خواهد ماند.
سایه تنش با پاکستان کنفرانس ناتو برای پاکستان خوشایند نبود. ابتدا مساله عدم دعوت از پاکستان در این کنفرانس مطرح بود. سرانجام آصف علی زرداری رییس جمهور پاکستان در این کنفرانس دعوت شد، اما دبیر کل ناتو با او ملاقات نکرد و دلیل آن را «مشکل در برنامه ریزی» عنوان نمود. بارک اوباما نیز با زرداری دیدار نکرد و آن را به وزیر خارجه اش محول نمود.
بارک اوباما از روسیه و کشورهای آسیای میانه به پاس مجوز عبور کاروان های اکمالاتی ناتو به افغانستان، سپاسگزاری کرد. اما اشاره ای به پاکستان نداشت. راسموسن نیز مشخصاً از کشورهای روسیه، ازبکستان، قرغزستان و قزاقستان به دلیل همکاری هایشان در انتقال مواد اکمالاتی ناتو به افغانستان، سپاسگزاری کرد.
تعهدات افغانستان
دبیرکل ناتو گفت که حکومت افغانستان تعهد کرده است که مکلفیت های خود را ادا نماید. به گفتۀ وی، کرزی تاکید کرده است که حکومت اش به یک جامعه دموکراتیک و باثبات، و همچنان مبارزه با فساد و حفظ حقوق بشری همه افغان ها به شمول زنان، متعهد میباشد. او گفت که این تعهدات برای ادامه حمایت ناتو، حیاتی میباشند.
وی همچنان تاکید کرد که پول به نیروهای امنیتی افغانستان به شکلی پرداخته می شود که کشورهای کمک کننده اطمینان حاصل کنند که این مبالغ به صورت شفاف و به هدفی که اختصاص دارد، به مصرف میرسد.
تحقیق از: محمد ادریس احمدی وردک، احمد شاکر رحیمی و احمد جاوید امید
Hits: 2
