“سرمایه در قرن بیست و یکم” یا تحول نابرابری ها
“سرمایه در قرن بیست ویکم”* نام کتابی است از اقتصاددان فرانسوی توماس پیکتی* که در تابستان سال گذشته از سوی انتشارات “سوی”* در فرانسه منتشر شد و با استقبال خوانندگان علاقمند به مسایل اقتصادی روبرو گردید. اما آنچه که این روزها این کتاب را بار دیگر در رسانه های فرانسوی مطرح کرده، انتشار ترجمه انگلیسی آن در آمریکا است. به نوشته روزنامه اینترنتی تریبون،یک ماه بعد از انتشار، نزدیک به پنجاه هزار نسخه از آن بفروش رسیده است. به نوشته همین روزنامه، این کتاب، هفته گذشته، در فهرست پنجاه کتاب پر فروش فروشگاه اینترنتی آمازون قرار گرفت.
چنین موفقیتی برای یک کتاب چندین صد صفحه ای از یک نویسنده فرانسوی، آنهم نه رمان نویس بلکه اقتصاددان، حادثه ای نیست که هر سال، فرانسویان در آمریکا شاهد آن باشند.
بدون شک استقبال رسانه ها و بویژه روزنامه های معروفی چون “نیویورک تایمز” و هفته نامه هایی مانند “نیویورکر” و “اکونومیست” از این اثر اقتصادی، در محبوبیت آن نزد خوانندگان آمریکایی بی تاثیر نبوده است.
بعنوان نمونه، مقاله نویس نیویورک تایمز درباره این کتاب و تحلیلی که از تحول « نابرابری ها » در طول سه قرن اخیر در بیش از ٢٠ کشور جهان ارائه می کند، نوشته « حسودیش» می شود که این « تحلیل بااهمیت و زیبا» را کسی دیگری نوشته باشد.
نیویورک تایمز که کتاب ” سرمایه در قرن بیست ویکم ” را در صدر فهرست ” بست سلر” های این روزنامه قرارداده در یک مقاله دیگر می نویسد که این کتاب به همان نسلی از « تاریخ اقتصادی و تحلیل اقتصاد سیاسی” تعلق دارد که کارل مارکس و آدام اسمیت بنیانگذاران آن بودند.
برای مجله نیویورکر، « آنانی که به مسایل تعیین کننده عصرما از خود علاقمندی نشان میدهند، نمیتوانند این کتاب را نادیده بگیرند.»
از این ها که بگذریم، روزنامه تریبون فرانسه در گزارشی درباره استقبال خوانندگان آمریکایی از کتاب توماس پیکتی، از قول شبکه سی ان ان می نویسد که این بار اول است که یک اثر منتشر شده از سوی انتشارات دانشگاه هاروارد، در فهرست بست سلرها قرار می گیرد.
به نوشته تریبون، محبوبیت کتاب ” سرمایه در قرن بیست ویکم” در آمریکا باعث شده که در هفته های اخیر توماس پیکتی، به همراهی جوایز اقتصادی نوبل، پل کراگمن، ژوزف استیگلیتز و یاهم، رابرت سولو، در کنفرانس های متعددی شرکت کند.
از آنجائیکه مساله « نابرابری ها» یکی از مسایل مورد علاقه دمکراتها در آمریکا را تشکیل میدهد، انتشار کتاب “سرمایه در قرن بیست ویکم” باعث شد که وزارت خزانه داری آمریکا، شورای مشاوران اقتصادی کاخ سفید و حتی سازمان ملل و صندوق بین المللی پول نیز رسما میزبان نویسنده آن باشند.
و اما به همان اندازه که محبوبیت این کتاب، در آمریکا و فرانسه توجه رسانه های هردو کشور را بخود جلب کرده، نویسنده کتاب از این محبوبیت کمی غافلگیر شده، هرچند او در گفتگو با روزنامه لوموند گفته است کارهای قبلی او با اقتصاددان دیگر فرانسوی، ایمانوئل سایز درباره « نابرابری ها ” نیز در آمریکا مورد توجه بوده است.
با این حال، او در توضیح موفقیت کتاب ” سرمایه در قرن بیست ویکم ” در آمریکا می گوید : « واقعیت آن است که در سی چهل سال اخیر، نابرابری ها، بیشتر در آمریکا تشدید یافته اند تا در کشورهای اروپایی، و از این دیگاه، جای تعجب نیست که این موضوع در در مباحث اقتصادی در آمریکا حضور داشته باشد. در اینجا بازگشت نابرابری ها باعث نگرانی است. »
او در ادامه توضیح میدهد که سنت « مساوات گرایی» ، در آمریکا، در گذشته نیرومندتر از اروپا ” بوده و نباید فراموش کرد که یک قرن پیش، این آمریکایی ها بودند که « سیستم مالیات بر درآمد تدریجی » را بوجود آوردند. به این دلیل که از تبدیل شدن کشورشان به کشور نابرابری ها نگران بودند.
و اما در باره این که موضوع اصلی کتاب ” سرمایه در قرن بیست ویکم” از نظر خود نویسنده چیست، توماس پیکتی میگوید خواسته است با نوشتن این کتاب، به بحث در باره چگونگی تمرکز افراط گرایانه درآمد ها و سرمایه ها و نابرابری های ناشی از آن، دامن بزند.
بخش اعظم کسانی که کتاب “سرمایه در قرن بیست ویکم ” را خوانده اند و از آن استقبال کرده اند، بدون شک به یاد کتاب « سرمایه » کارل مارکس افتاده اند، یادآوری ای که به قول اریک وال راونز، روزنامه نگار فرانسوی تصادفی نیست. اما برخلاف کارل مارکس که « نابودی سرمایه بدلیل تضاد درونی» آن را پیش بینی کرده بود، توماس پیکتی از هرگونه پیشگویی قطعی خودداری می کند. او بر خلاف کارل مارکس، که کتابش را در فضایی پر از هیجان سیاسی نوشته بود، از داده ها و آمار و ارقام موجود در پژوهش های جهانی، حد اعظم استفاده را می برد.
علیرغم استقبال محافل فرانسوی و آمریکایی از این کتاب، نباید از یاد برد که نویسنده از انتقادهایی چند نیز بی نصیب نمانده است. از جمله نیورکر که نوشته است پاره هایی از مطالب این کتاب از آزمون زمان پیروز بدر نخواهد آمد.
انتقاد دیگر را هم روزنامه وال استریت ژورنال مطرح کرده که معتقد است کتاب “سرمایه در قرن بیست ویکم” بیش از آنکه « یک تحلیل اقتصادی باشد یک رساله ادبی است.» مقاله نویس روزنامه به نویسنده توصیه می کند علاوه از “بابا گوریو”ی بالزاک که در کتابش از آن استفاده کرده، « قلعه حیوانات» جورج ارول را نیز بخواند.
* Le Capital au XXIe siècle, Thomas Piketty, Seuil, Août 2013
Hits: 3
