گیدو هولسمان، زندگینامه نویس، کتاب ارزشمندی در مورد زندگی لودویگ فون مایزز نوشته و در آن علاوه بر شرح حال به آثار، سیر تکامل فکری و اهمیت اين اقتصاددان برجسته پرداخته است.
او برای اين کار تمام آثار مایزز به زبان‌های آلمانی، انگلیسی، و فرانسوی را مطالعه کرده و تقریبا به همه جا سرکشیده است. هولسمان برای یافتن مقالات، اوراق و اسناد و حتی مکاتبات شخصی مایزز سفرهای متعددی انجام داده و تحقیقات گسترده‌اي درمورد زندگی و محیط پرورش وی به عمل آورده است.این کتاب بیش و پیش از هرچیز، به تاثیر مایزز بر پیشبرد درک اقتصادی مي‌پردازد. البته مایزز محبوب ترین، مشهورترین یا پرنفوذترین اقتصاددان قرن بیستم نبود، ولی بی‌شک مهم‌ترین آنها بود. شاید بتوان گسترش اقتصاد مبتنی بر «ارزش ذهنی» (Subjective – Value)، به عنوان علمي‌استدلالی، منطقی و با قوانین ثابت را بزرگترین دستاورد او دانست. او همه پدیده‌های اقتصادی را به عنوان نتایج اعمال، انتخاب‌ها و تصمیمات افراد و برپایه ارزش‌های ذهنی متناظرشان تشریح می‌كرد و معتقد بود كه قیمت‌ها، تولید، پول، کانال‌های تجاری، بازارها، دستمزدها، نرخ‌های بهره، کالاهای سرمایه‌اي، پس‌انداز، سرمایه‌گذاری، رقابت، سود و زیان همه از‌اين کردارها حاصل مي‌شوند.دستاورد بزرگ دیگر مایزز در حوزه پول و «نظریه پولی سیکل تجاری» (The monetary theory of the trade cycle) بود. او در اولین کتاب نظری خود چنین شرح داد که پول پدیده‌اي بازاری است که در نتیجه تلاش تهاترگران انفرادی برای بهبود موقعیت‌شان در مبادله با دیگران بوجود آمده است. در ابتدا هرطرف مبادله مي‌کوشید تا آنچه را در تملک دارد با کالای دیگری که بیشتر ترجیح‌اش مي‌داد معاوضه کند. ولی سرانجام برخی افراد ابتکار به خرج داده و پیشنهاد معاوضه کالاهایی را دادند که نه بلافاصله بلکه با انجام یک معامله تاخیری مي‌توانستند از آن استفاده کنند. سپس سایرین نیز به‌اين نوع مبادلات رو آوردند. به تدریج، مردم کالاهایی را که به سهولت قابل مبادله بودند، به عنوان واسط مبادلات (medium of exchange) خود پذیرفتند؛ در نتیجه پول شکل گرفت.
مایزز همچنین شرح داد كه بانک‌ها چگونه باعث‌ايجاد تورمي (انبساط پولی) مي‌شوند، که نه تنها افزایش گسترده قیمت‌ها و انجام سرمایه‌گذاری‌های نامناسب اقتصادی را در پی دارد، بلکه از بین رفتن کسب و کارها و رکود اقتصادی و تعدیل مجدد قیمت‌ها در پی توقف آن را نیز اجتناب‌ناپذیر مي‌سازد. بنابراین مایزز در 1912، پایه درک بحران‌های اقتصادی و دوره‌های «رونق – رکود» را که هموراه دامنگیر اقتصادهای سرمایه‌داری هستند بنیان گذارد.سومین دستاورد سترگ مایزز تحلیل او از سوسیالیسم بود، که در اوایل دهه بیست به عنوان «موج آينده» شناخته مي‌شد. در جامعه‌اي سوسیالیستی تمام اموال در مالکیت و کنترل دولت است. لذا نه بازاری وجود دارد، و نه قیمت‌های بازاری که منعکس‌کننده درخواست‌های خرید و فروش دارايی‌ها باشد. در غیاب قیمت بازار کالاهای مصرفی و تولیدی، برنامه‌ریزان دولتی هیچ راهنمایی برای فهم آنچه مردم مي‌خواهند یا نمي‌خواهند، نخواهند داشت. راهی برای آگاهی از زمان، مکان و شیوه مناسب تولید کالاها نیز وجود نخواهد داشت. به طور خلاصه، برنامه ریزی اقتصادی ناممکن خواهد بود.هولسمان همچنین زندگی و روزگار مایزز در زادگاهش- اتریش، را از نظر مي‌گذراند؛ خانواده‌اش، پس زمینه فرهنگی و تاریخی‌اش. مایزز در محیطی رشد کرد که تقریبا همه در آن سوسیالیست یا «مداخله طلب» (interventionist) بودند. حتی خود او بعد‌ها اعتراف کرد که هنگام ورودش به دانشگاه «دولت گرای» بی‌چون و چرا بوده است. سپس در 1903، هنگامي‌که «اصول اقتصاد» کارل منگر را خواند، به کلی تغییر جهت داد؛ کتابی که او را با نظریه «ارزش ذهنی» آشنا ساخت و به قول خودش از او «یک اقتصاددان ساخت.»
هولسمان شرح مي‌دهد كه چگونه مایزز پس از جنگ جهانی اول در جست‌وجوی شغلی بود که هم بتواند معاش‌اش را تامین کند و هم به او اجازه دهد علایق‌اش در اقتصاد را پی گیرد. از اين رو در 1918 به اتاق بازرگانی اتریش پیوست تا بتواند ضمن کار مطالعاتش را دنبال کند. او همچنین بدون دستمزد در دانشگاه وین به تدریس پرداخت؛ جایی که به «استاد شگفت‌انگیز» مشهور شده بود. در آنجا به برگزاری سمینارهای خصوصی مبادرت ورزید و موسسه تحقیقات سیکل تجاری اتریش را بنیان نهاد. در 1922، به عنوان مشاور دولت نقش مهمي‌در مهار تورم افسار گسیخته اتريش ايفا کرد، پیش از آنکه به سرنوشتی مصیبت بار نظیر آلمان دچار شود.مایزز همواره درحال نوشتن بود؛ مطالبی در روزنامه‌ها، مقالات اقتصادی، و کتاب‌هایی با موضوعاتی چون: ملی‌گرایی، سوسیالیسم، لیبرالیسم، معرفت‌شناسی، پول و بحران‌های اقتصادی. او زندگی خود را وقف فهم اقتصاد و تبیین نحوه عمل بازار برای دیگران كرد. هولسمان با نقل قول‌های فراوان از کتاب‌ها، مقالات و مکاتبات مایزز، به طور استادانه‌اي روند تکامل آراي او و اصلاح تبیینات‌اش را به تصویر کشیده است.اثر هولسمان مردی منضبط را به ما مي‌شناساند که خود را وقف جستجوی حقیقت کرد. او با مطالعات عمیق‌اش، خود را به مدافع قدرتمند «تعاون مسالمت آمیز اجتماعی» و «بازار آزاد» تبدیل ساخت. مطالعه اين کتاب برای تمام کسانی که به مایزز چه به عنوان یک فرد، چه به عنوان اقتصاددان، و چه به عنوان یک آزادی خواه علاقه‌مند هستند، سرشار از جذابیت خواهد بود.
مترجم: مجید روئین پرویزی
برگرفته: روزنامه دنیای اقتصاد
Hits: 0
