بررسیها نشان میدهد تلاطم اقتصادی که دنیای غرب را فراگرفته، ریشه در سیاستهای سرچشمه بحران یعنی آمریکا و نزدیکترین هم پیمانش انگلیس دارد.
به گزارش روزنامه «گاردین» به تازگی در یک تحقیق گسترده تمامی عوامل و نوسانات بحران های اقتصادی را گردآوری کرده است و افراد تاثیرگذاری که گهگاه حتی اسمشان نیز شنیده نشده است را بسیار موثر نامیده که در این میان افرادی از بانکدار و اقتصاددان گرفته تا سیاستمدار و تاجر به چشم می خورند:
1.Alan Greenspan (مدیر بانک مرکزی آمریکا 1987-2006): آمار نشان میدهد توجه بسیارسطح پایین «گرینزپن» به نرخ و نسبتهای نامتقارن و در نظر نگرفتن نظام پولی مولتی تریلیون دلاری بازارهای سرمایه، استارت بحران و به نوعی اعتباربخشی به آن بود. حق تصدی بی قید و شرط روی وضعیت بازار تا جایی اوضاع را متزلزل کرد که فغان سرمایهداری بزرگ به اسم «وارن بافت» را نیز برآورد. این اقدام گرینزپن را اسلحهای اقتصادی برای ویرانی بزرگ نامیدهاند.
2. Mervyn King (مدیر بانک انگلستان): کارشناسان کینگ را به عکسالعمل دیرهنگام پس از اطلاع بحران متهم میکنند. پیروی از روشهای خودسرانه گرینزپن، همتای آمریکایی اشتباه دیگر کینگ بود. خزانهداری انگلستان با دستور او میتوانست حجم نقدینگی را تعدیل کند. پروسهای که بسیار زمانبر بود.
3. Bill Clinton (رئیس جمهور سابق آمریکا): باورکردنی نیست که سیاستمدار آرام و محافظهکار آمریکایی نیز دستی بر آتش بحران داشته است. 13 سال پیش کلینتون با سیاستهای غیر پیشگیرانه کاری کرد تا منتقدین نظام بانکی او را «کازینو» یا محل قماربازی بنامند.
4 . Gordon Brown (نخستوزیر سابق انگلستان): پرچمدار دامنهزنی به آتش بحران براون نام گرفته است. کسی که سیاستها، گفتهها و عملکرد اقتصادیاش را منسوخ تشریح کردهاند. کارشناسان معتقدن دوران نخستوزیری او در حالی به اتمام رسید که او کشور را به مرز افسردگی کشانده بود.
5. George W Bush (رئیس جمهور سابق آمریکا): نقش جرج بوش را هیچکس نمیتواند کتمان کند. جنگافروزیهای پیاپی او ذخایر انبوه این کشور را به ورطه نابودی کشاند. سنا نیز با حمایتهای بدون تامل، این اقدامات را تایید کرد. کار تا جایی پیش رفت که کشور به وضعیت NINJA (مخفف عبارت نه تولید، نه ایجاد شغل) رسید.
6. Phil Gramm (سناتور تگزاس): گرام را یکی از اصلیترین تئوریسینهای نقل و انتقال در بازار آزاد مینامند. مشاورههای او کاری کرد تا پدیدهای به اسم «وام درجه دو» شکل بگیرد. صفات درجه دو مربوط به افرادی میشود که از حیث اعتبار رتبه پایینترین دارند. همین اقدام سال 2007 تا 2008 ناتوانی گسترده از وامگیرندگان را به همراه داشت.
7. Abby Cohen (تحلیلگر مسائل اقتصادی): خانمها نیز در این داستان حضور دارند. کوئن ابتدای دهه 90 میلادی به عنوان یک استراتژیست و اقتصاددان معرفی شد. او آرام آرام وارد شرکت بینالمللی بانکداری گلدن ساکس شد. شرکتی که با استفاده از ضعف بازار نزدیک به 850 میلیارد دلار به جیب زد.
8. Kathleen Corbet (مدیر سابق موسسه S&P): حالا دیگر نامش را بیشتر میشنویم. موسسه اعتبارسنجی استاندارد اند پورز. اظهارنظرهای جنجالیاش اسپانیا و یونان را به مرز نابودی کشاند. انتشار آمار غلط از وضعیت وخیم مالی آمریکا، سرپوشی بر مشکلاتی بود که بعدها با صدای مهیب تبدیل به یک انفجار شد.
9. Maurice R. Greenberg (مدیر بیمه AIG): شرکتی بیمهای که خود به دلیل عدم پرداخت بیمه، به مرز قرمز رسید. 15 سپتامبر 2008 درست در اوج بحرانی که خود ساخته بودند از دولت تقاضای 85 میلیارد دلار کردند که این درخواست رد شد. گرینبرگ برای واگذاری تاج و تخت به پسرش احمالکاری فراوانی کرد.
10. Andy Hornby (مدیر سابق بانک اسکاتلند): شاید نام HBOS آشناتر از اسکاتلند باشد. مدیریت قبلی این موسسه پولی و اعتباری که در کارنامه خود 800 نمره مثبت در هاروارد را دارد، در 32 سالگی خود را به بدنه شرکت بزرگتر یعنی Lloyd متصل کردند. هر دو این موسسات با انبوهی از تعهدات مالی دچار مشکل شدند و بالطبع زیرمجموعههای خود را نیز متضرر کردند.
11. Fred Goodwin (رئیس بانک سلطنتی اسکاتلند): تکه پاره نخستین لقبی که که روزنامهنگاران انگلیسی به او اعطا کردند. تمهیدات گستاخانه گلدوینگ، اسکاتلند را به زانو درآورد، بحران را به مرز نقطه جوش رساند و سرانجام کاری کرد که به اسم بدترین بانکدار دنیا شناخته شود.
12. Steve Crawshaw (مدیر سابق B&B): مشهور است که در تربیت قرضدهندههای حرفهای، استاد بود. خیل عظیمی از دنبالهروها و وامگیرندهها را به موسسه B&B و بعدها Lloyd متصل کرد. مردمی که بعدها نتوانستند بازپرداختهای خود را سر موعد انجام دهند.
13. Adam Applegarth (مدیر سابق بانک Northern Rock): اگرچه اپلگراث، بانک NR را از یک موسسه مالی و اعتباری کوچک در گوشهای از نیوکاسل به پنجمین شرکت تامینکننده اعتبارات رهنی در دنیا تبدیل کرد، اما تجارت بزرگی که او راه انداخته بود بدون در نظر گرفتن زیرساختها بود. در حقیقت خانه بزرگی که او از یک کلبه ساخته بود، روی یک باتلاق بنا شده بود.
14. Ralph Cioffi (بانکدار سابق Bear Stearns): دستورات کویفی در وهله اول شرکت خودش را به باد داد. سال 2007 موسسه BS با حجم گستردهای از اوراق بهادار پرداخت نشده اعلام ورشکستی کرد. این اقدام یکی از دلایل اولیه ظهور بحران اقتصادی در آمریکا بود.
15. Matthew Tannin (بانکدار سابق Bear Stearns): همکار و دوست نزدیک کویفی با هم موافقت کردند تا بیش از 1.05 میلیون دلار رشوه را برای حل و فصل مشکل سهام پرداخت کنند. بعد از دستگیریاش مشخص شد که سهامدارانش بیش از 1.6 میلیارد دلار ضرر کردهاند.
16. Lewis Ranieri (مدیرعامل Mortgage-backed): او را پدرخوانده رهن مینامند. بستر سمی که او در بورسهای وال استریت بنا نهاد، بعدها یک خلا بزرگ برگشتناپذیر را به وجود آورد.
17. Joseph Cassano (مدیر بخش داراییهای AIG): کاسانو را به بیمار شماره صفر ملقب کردهاند. یعنی کسی که پیش از همه در بروز بحران نقش داشته است. گردش بسیار پیچیدهای که او از اعتبارات بورس لندن آغاز کرد، در ادامه به پدیدهای غیر قابل حل تبدیل شد. یکی از سناتورهای آمریکایی کاسانو را تنها دلیل به خاک نشاندن AIG نامیده است.
18. Chuck Prince (رئیس سابق گروه Citi): تابستان 2007 مدیران سیتی سرخوش از وامهای کمبهرهای که به وامگیرندگان درجه 2 دادهاند، ناگهان با سونامی اقساط عقبافتاده آنها روبهرو میشوند. او خود شرایط را اینگونه توصیف میکند. با شنیدن موسیقی آرامی مشغول بودیم. موسیقی که تمام شد، 45 میلیارد دلار بدهکار شدیم.
19. Angelo Mozilo (مدیر موسسه Countrywide): بزرگترین آژانس املاک در انگلستان با بیش از 10 هزار کارمند، مبحث رهن را در قالب اعطای خانههای مسکونی مطرح کرد. کانتریواید تا پیش از ورشکستگی بانک آمریکا، بزرگترین وامدهنده در دنیا بود.
20. Stan O’Neal (مدیر سابق Merrill Lynch): کارشناسان معتقدند ماه ژوئن سال 2006 در حالی که هیچ اقتصاددانی پیشبینی نمیکرد، اونیل آرام و بی سر و صدا نزدیک به 161 میلیون دلار را به عنوان تضمین اعتبارات درگردش خود، تخصیص میدهد. اقدامی که بدون اطلاع بانک مرکزی صورت گرفت و در حقیقت توازن را به هم ریخت.
21. Jimmy Cayne (مدیر سابق Bear Stearns): در صدر تصمیمگیری شرکت BS، یکی از قهارترین قماربازان دیتروت قرار داشت. جینی کین در آخرین بازی خود شکست عجیبی خورد. تا جاییکه شبکه CNBC او را بدترین مدیر اجرایی تمام دوران لقب داد.
22. Christopher Dodd (رئیس کمیته بانکداری سنا): کریستوفر داد، درست در زمانی که فکرش را نمیکرد، به اتفاق آرا نظام پولی و بانکی آمریکا سقوط کرد. تیم تحت رهبری او فاقد مشاوران کارکشته بود. اداره ملی رهن آمریکا بارها به خاطر اشتباهاتش به او اخطار داده بود.
23. Geir Haarde (نخستویزر سابق ایسلند): تنها سیاستمداری که از سوی دادگاه به جرم حمایت از بحران متهم شد، او بود. دادگاه او را به اتهام عدم وضع شرایط اضطراری به دلیل فرار از مسئولیت بحران متهم کرد.
24. John Tiner (مدیرعامل شرکت FSA): بالاترین مقام اجرایی موسسه انگلیسی خدمات اعتباری، در ژولای سال 2007 پیش از موعد متوجه بحران شد. کارشناسان روشی که FSA در پیش گرفته بود را به پدیدهای به اسم تبخیر اعتبار تشبیه کردهاند.
25. Dick Fuld (مدیر اجرایی Lehman Brothers): گوریل وال استریت نشاندهنده اوج تنفر از این بانکدار است. او با تبلیغات گسترده مجموعه تحت رهبریاش را یکی از معتمدترینها معرفی کرد. پکیجهای تشویقی دیک فولد مدتی پس از فرارسیدن بحران تبدیل به قرصهای سمی شدند.
Hits: 0