میراث انقلاب کوبا
فیدل کاسترو در سال 1953، مدت کمی قبل از اینکه وارد عرصه جهانی شود، گفت تاریخ وی را تبرئه خواهد کرد. وی اشتباه می‌کرد؛ او نزدیک نیم قرن در راس قدرت بود، ایالات متحده آمریکا و اتحاد جماهیر شوروی را به مرز جنگ هسته‌ای کشاند، انقلاب و سرکوب را صادر کرد و این جزیره را به دولت پلیسی و فقیر کشاند. مرگ وی می‌تواند درها را برای آینده‌ای روشن‌تر برای کوبا به‌خصوص اگر همسایگانش سیاست‌های درستی را در پیش گیرند، بگشاید.
کاسترو که شخصیتی کاریزماتیک بود، به‌قدرتی در 90 مایلی خط ساحلی با آمریکا تبدیل شده بود و نمادی از جو ضدآمریکایی محسوب می‌شد. حامیان زیرک وی –ابتدا اتحاد جماهیر شوروی و سپس ونزوئلا- موجب شدند، این کشور بتواند در برابر تحریم‌های ایالات‌متحده و سیاست‌های اقتصادی خودش دوام بیاورد که این پیشرفته‌ترین اقتصاد حوزه کارائیب را تبدیل به کشوری با مشکلات اقتصادی کرده بود. زمینه‌هایی از میراث وی که باید به‌عنوان دستاورد انقلاب کوبا تقدیر شود، عبارتند از: نرخ بالای سواد و تحصیلات، سطوح پایین جرم و جنایت و مرگ و میر کودکان، سطوح نسبتا پایین فقر و نابرابری و مراقبت‌های پزشکی عمومی. اما قیمت آن ظالمانه بود. کاسترو پتانسیل اقتصادی کشور را تلف کرد و در زمینه نقض حقوق‌بشر مثال‌زدنی بود. به مدت چند دهه جزیره‌اش را به زندانی بدل کرد، مردم آن فاقد آزادی بیان بودند و مخالفان ممنوع‌الخروج بوده و به‌صورت انتخابی دستگیر می‌شدند.
اکنون پرسش این است که چگونه به بهترین نحو می‌توان این میراث را بهبود بخشید. کاسترو مانند سدی از شور انقلابی بود که مانع از اصلاحات سیاسی و اقتصادی می‌شد. پس از اینکه رئیس‌جمهوری باراک اوباما در ماه مارس از کوبا دیدار کرد، کاسترو این‌چنین او را مسخره کرد که «ما به امپراتوری نیاز نداریم که به ما همه‌چیز بدهد.» روابط کوبا و ایالات‌متحده به‌رغم وجود وی بهبود یافت. درگذشت کاسترو می‌تواند راه را برای تسریع این روند هموارتر کند، چه از نظر روابط با ایالات متحده آمریکا و چه از نظر آزادی کشور.
برای اطمینان، برادر وی رائول کاسترو که از سال 2008 رئیس‌جمهوری این کشور است، در انتظار تغییرات سریع به‌سوی لیبرالیسم نیست. اصلاحات سال‌های اخیر کند بوده است. دیدار اوباما به رهبران حزب امیدهایی داد و مرگ کاستروی بزرگ می‌تواند اثر کوتاه‌مدت مشابهی داشته باشد. اگر در همین زمان ایالات متحده بهبود روابط خود را معکوس کند، همان‌طور که رئیس‌جمهوری دونالد ترامپ تهدید کرده است، مرگ کاسترو می‌تواند بیشتر شکست باشد تا یک فرصت. پیر شدن انقلابی‌های کوبا ممکن است دوباره برای این کشور انرژی همراه بیاورد، با مقداری هزینه برای ایالات متحده و هزینه بسیاری برای کوبا. یک گام کوچک برای حفاظت در برابر آن نتیجه، می‌توانست شرکت باراک اوباما در مراسم تشییع جنازه کاسترو باشد. اوباما درصورت سفر به هاوانا می‌توانست تعهد ایالات متحده را نسبت به برقراری روابط با مردم کوبا، احترام به دستاوردهای آنان و زیان‌های ناشی از کاسترو نشان دهد و تاکید کند که وضعیت آنان همراه با مقداری شانس احتمالا بهبود خواهد یافت. اما او در این مراسم شرکت نکرد.
منبع: بلومبرگ
برگرفته: دنیای اقتصاد
Hits: 0
