استیگلیتز از اقتصاددانان معروف در زمینه اقتصاد اطلاعات، نابرابری و فقر به خصوص نسبت به اقتصادهای در حال توسعه است. وی یکی از پر سروصداترین اقتصاددانان معاصر جهان محسوب می‌شود که انتقادهایی از توصیه‌های یکسان بانک جهانی و صندوق بین المللی پول به کشورهای جهان سوم بدون در نظر گرفتن اقتضائات ساختاری و نهادی این کشورها ارائه کرد.
استیگلیتز از سرشناس ترین نمایندگان مکتب اقتصاد نئوکینزی می‌باشد. وی شهرتش را به خصوص بعد از انتقادهای شدیدش از سیاست‌های اقتصادی صندوق بین‌المللی پول و بانک جهانی به دست آورد. مواضع منتقدانه او سبب جدایی از بانک جهانی و انتشار کتاب‌ها و مصاحبه هایی بر علیه جهانی شدن و اقتصاد آزاد شد. در ادامه به معرفی اجمالی و جامع این اقتصادان برجسته خواهیم پرداخت.
تولد:
۱۹۴۳ میلادی در شهر گری، ایندیانا آمریکا
تحصیلات:
دانش آموخته از کالج آمهرست و موسسه فناوری ماساچوست (MIT)
سوابق و فعالیت های علمی:
- استاد دانشگاه کلمبیا
- تدریس در دانشگاه های ام‌آی‌تی، پرینستون و استنفورد
- بنیان گذاری رشته اقتصاد اطلاعات
- همکار تحقیقاتی سولو در دانشگاه شیکاگو
- ویرایش «مجموعه مقالات ساموئلسون
- کار بر روی تئوری رشد درونزا در یک جمع ۱۲ نفره در دانشگاه شیکاگو
- تحقیق بر رشد، تغییرات فنی و توزیع درآمد
- بررسی ارتباط بین توزیع درآمد و رفتار کوتاه مدت اقتصاد کلان
- بررسی مکانیسم پویایی در رفتارهای سیکلی
- طراحی مدل رقابت شومپیتری
- کار بر روی پروژهی «اطلاعات ناقص»
- کمک به اجرای پروسههای دموکراتیک برای تصمیمگیری در کشورهای کمتر توسعه یافته
- طراحی مدل کلان اقتصادی برای اقتصاد در رکود
- حضور فعال در زمینه تغییر آرایش اقتصادی در سطح بینالملل با هدف حصول اطمینان از تأمین منافع کشورهای در حال توسعه
سوابق اجرایی:
- عضویت در تیم مشاوران کلینتون از ۱۹۹۲ تا۱۹۹۷
- رئیس مشاوران شورای اقتصاد دولت کلینتون از ۱۹۹۵ تا ۱۹۹۷
- کارشناس عالی و معاون بانک جهانی ۱۹۹۶ تا ۲۰۰۰
- مشاور رهبر حزب کارگر انگلستان ۲۰۱۵
مهمترین آثار:
- بهای نابرابری: در این کتاب با شبکه‌ای از مبانی منطقی و استدلال مبانی نظام لیبرال سرمایه‌داری بین‌المللی و در رأس آن آمریکا را به چالش کشیده است.
- جهانی شدن و مسائل آن: دیدگاه خود را هم در زمینه اشتباهات صورت گرفته و هم در مورد نحوه رفتار در آینده تشریح کرده است.
- سقوط آزاد، آمریکا، بازارهای آزاد و فرو افتادن اقتصاد جهانی: به بررسی جنبه‌هایی از نظام اقتصادی حاکم بر جهان، در رویارویی با رکود اقتصادی اخیر اختصاص دارد.
- کدام سوسیالیسم(۱۹۹۴): استیگلیتز در این کتاب توضیح می‌دهد چگونه مدل نئوکلاسیک که تفکر اقتصادی غالب در نیم قرن اخیر بوده است به اشتباه این ایده را تقویت کرده است که بازار سوسیالیستی می‌تواند کار کند. وی در ادامه به معرفی مدل جایگزینی بر اساس اقتصاد اطلاعات می‌پردازد.
- به سوی یک پارادایم جدید در اقتصاد پولی(۲۰۰۳): مفاهیم این کتاب به گسترش حوزه ادبیات اقتصاد نهادی جدید انجامیده است.
- خروش دهه ۹۰ (۲۰۰۴): تاریخچه جدیدی از مرفه‌ترین دهه جهان می‌گوید. در دهه ۹۰ اشتغال افزایش پیدا کرد، تکنولوژی رونق گرفت و تورم کاهش یافت اما در همان زمان پایه مشکلاتی که امروز اقتصاد آمریکا با آن مواجه است نهاده شد.
- جهانی سازی را ممکن کنیم (۲۰۰۶): به ارائه برنامه‌ها و راه‌حل‌های مبتکرانه خود برای حل مشکلات مهمی همانند چالش‌های اقتصادی، اجتماعی و زیست‌محیطی می‌پردازد.
سیاست های مورد انتقاد استیگلیتز:
دلیل اصلی شهرت استیگلیتز، انتقادهای شدید او به آموزه‌های اقتصاد نئوکلاسیک و نیز توصیه‌ها و برنامه‌های اقتصادی بانک جهانی و صندوق بین المللی پول است. استیگلیتز در اکثر کتاب‌ها، مقالات و مصاحبه‌های خود به انتقاد از این سیاست‌ها بخصوص سیاست‌های تعدیل ساختاری پرداخته است. مهمترین انتقادهای او عبارتند از:
۱)سخت گیری و تنگناهای مالی: سنتی ترین و شناخته شده ترین سیاست پیشنهادی صندوق بین المللی پول، کاهش مخارج دولت و یا افزایش مالیات ها و یا تلفیقی از هر دو برای توازن بودجه و حذف نیاز دولت ها برای قرض گرفتن می باشد. استیگلیتز با استدلال‌های این سیاست را مورد انتقاد قرار داد.
۲) نرخ های بالای بهره: بسیاری از کشورها به دلیل این که در حفظ ارزش پولشان دچار مشکل شده بودند به IMF روی آوردند. توصیه استاندارد IMF نرخ های بالای بهره بود. استیگلیتز بر این عقیده است که نرخ های بالای بهره که بر بسیاری از کشور ها توسط سیاست های IMF تحمیل می گردد، رکود اقتصادی شان را شدید تر می کند.
۳) آزاد سازی تجارت: وی بر این عقیده است که مجبور کردن کشورهای در حال توسعه امروز برای آزاد سازی تجارت شان قبل از این که آماده شوند سبب نابودی صنایع داخلی شان گشته به ویژه صنایعی که در آن علائمی از آمادگی برای رقابت مشاهده نمی شود.
۴) آزاد سازی بازارهای سرمایه: استیگلیتز بر این باور است که بانک های بزرگ تر و کارا تر خارجی، بانک های محلی را از دور رقابت خارج می کنند و از طرف دیگر بانک های خارجی تمایل کمتری به وام دادن به کسب و کارهای داخلی دارند. لذا این سیاست به ضرر کشورها تمام می شود.
۵) خصوصی سازی: توصیه صندوق بین المللی پول، فروش بخش دولتی به سرمایه گذاران خصوصی است. استیگلیتز این سیاست را به چالش می کشد و بیان می دارد بسیاری از این کشورها سیستم مالی توانایی برای اجرای چنین انتقالی را دارا نیستند. سیستم قانون گذاری مناسبی نیز برای جلوگیری از آسیب های مرتبط بر بنگاه های خصوصی شده در این کشورها وجود ندارد.
اقتصادانان مرتبط:
- استیگلیتز در فعالیت های اقتصادی خود از مینارد جان کینز و رابرت سولو تاثیرات زیادی گرفته است
- استیگلیتز بر دو اقتصاد دان مشهور معاصر پل کروگمن و جیسون فرمن تاثیرات بسیاری نهاده است.
جوایز:
- نشان ویژه جان بیتس کلارک از انجمن اقتصاد آمریکا سال ۱۹۷۹
- نوبل اقتصاد در سال ۲۰۰۱ به پاس تلاش و تحقیق در خصوص تجزیه و تحلیل بازار با بهره گیری از اطلاعات نامتقارن
- انتخاب به عنوان یکی از صد شخصیت تاثیرگذار جهان از سوی مجله تایم در سال ۲۰۱۱
سن:
۷۳ سال
برگرفته: شهد اقتصاد
بازدیدها: 0
