1- مقدمه
تمامی حرفههای شناخته شده مانند پزشکی، حقوق، مهندسی برای خود یک آیین رفتار تهیه کردهاند هدف اساسی نو تهیه چنین آئینهای رفتاری ارائه رهنمودهای عملی به اعضا برای داشتن طرز تفکر حرفهای به گونهای است که کیفیت ضوابط حرفه آنها را بهبود بخشد آئین رفتار حرفهای مهمترین خط مشی های حرفه را مشخص نموده و ضامن بقای آن است و نباید شامل ایدههای ذهنی باشد بلکه باید دارای هدفهای دست یافتنی و مقررات عملی و قابل اجرا برای کار باشد.
طی سالهای اخیر حرفه حسابداری به سمت وضع مقررات محدود کنندهتر مانند آیین رفتار حرفهای حسابداران رسمی و یا قانون ساربند اسکلی پیشرفته است و در کنار آن نیز بسیاری از دانشگاهها و مؤسسات آموزش حسابداری ، درس اخلاق حرفهای را به مجموعه عناوین درسی خود افزودهاند.
چنانچه در یک حرفه اخلاق حرفهای1 وجود داشته باشد آن حرفه پیشرفت خواهد کرد و گرنه باید منتظر نابودی آن رشته باشیم.
2- اهمیت و ضرورت تحقیق:
وجود ایین رفتار حرفهای صاحبکاران و جامعه مطمئن میسازد که حرفه میخواهد استاندارد عمل خوبی داشته باشد و هر یک از اعضا را به رعایت آن ملزم میکند تا در حرفه خود موفق باشد و هر حسابدار خود مجموعهای از باورهای اخلاقی ندارد که از آن پیروی کند پس بنابراین یک سری اخلاق و ضوابط وجود داشته باشد. که مطابق آن رفتار کند تا یک حسابدار حرفهای باشد.
3- اهداف:
هدف آغازین و کلی حسابدار ارائه اطلاعاتی درباره فعالیتهای اقتصادی یک سازمان با یک شخص بوده است و بررسی لزوم گنجاندن درس اخلاق حسابداری را در برنامه درسی رشته حسابداری است.
4- تعاریف نظری و عملی مفاهیم:
درستکاری: حسابدار باید در انجام کارهای خود درستکار باشد یعنی اینکه صادق باشد برخورد صحیح داشته باشد اینچنین است که میتواند به حرفه خود کمک کند اصلاً تا این اصل نباشد اصول دیگر هم نخواهد بود لازمه دستیابی به سایر اصول درستکار2 بودن است.
بی طرفی: حسابدار رسمی باید بیطرف باشد و نباید اجازه دهد هر گونه پیشداوری، جانبداری، تضاد منافع یا نفوذ دیگران، بیطرفی دور را در ارائه خدمات حرفهای مخدوش کند و باید واقعیات را در نظر بگیرد لازمه اینکه یک حسابداری اصل بیطرفی را رعایت کند این است که
درستکار باشد.
صلاحیت و مراقبت حرفهای: حسابدار حرفهای باید خدماتی را تقبل کند که توان ایفای آن را داشته باشد و در موارد لازم بتواند از همکاری یا مشورت دیگران استفاده کند حسابداری حرفهای باید دانش و مهارت حرفهای خود را درزمینه تحولات تا روشها و تکنیکهای جدید و قوانین و مقررات به سطحی ارتقا دهد که صاحبکار یا کارفرمای وی اطمینان یابد که از خدمات حرفهای کارآمدی برخوردار میشود.
رازداری: حسابدار رسمی باید به محرمانه بودن اطلاعاتی که در جریان ارائه خدمات حرفهای خود بدست می آورد توجه کند و نباید چنین اطلاعاتی را بدون مجوز صریح صاحبکار یا کارفرما استفاده و یا افشا کند مگر آن که از نظر قانونی یا حرفهای حق و یا مسئولیت افشای آن را داشته باشد.
استقلال: استقلال اصول بنیادی اخلاق و رفتار حرفهای ایجاب می کند که حسابدار حرفهای هنگامی که کاری را عهدهدار می شود که به ارائه گزارش حسابرسی3 یا سایر گزارشهای اطمینان بخش میانجامد که مورد استفاده شخص ثالث است، به حساب کار وابسته نباشد.
5- نیاز به اخلاق و آئین رفتار حرفهای:
پژوهشهای انجام شده نشان میدهند که وجوه سه عامل بنیادی در کنار هم موجب تشکیل، رشد و گسترش حرفههای مختلف در طول تاریخ تمدن بشری بوده و راز ماندگاری آنها نشناخته میشود این سه عامل عبارتند از: (فلسفه ، مبانی نظری، اصول و استانداردهای حرفهای) با وجود سه عامل گفته شده در کنار هم، حرفه به قدرت لازم برای استمرار فعالیت حرفهای دست مییابد و ریشهای عمیق در جامعه خواهد داشت و با تغییرات محیطی دستخوش تغییرات شدید نمیشود و حذف نخواهد شد.
برای تشریع و تبیین چیستی و چرایی یک حرفه و برای کسب شناخت و تشریع پدیدههای موجود و پیشبینی پدیدههای مشابه حرفهای، وجود عامل اول ضروری است بنابراین، ایدهها و عقاید ظاهراً مستقل و جدا از هم در یک مجموعه مرتبط و متصل به هم همچون پیکرده یک دانش در قالب تئوری ارائه میشود با مشاهدهی تجربی، ازمونهای لازم و استدلال منطقی پدیدهها با تئوری مطرح شده تطبیق داده میشود تا قدرت آن سنجیده شود جانسون (1976) و بلستین (1971) براین باورند که دستیابی به تئوری یکی از ویژگیهای اصلی هر فعالیت حرفهای است هانیز مدعی است با ادعاهای دستیابی به پیکره چنین دانشی یک حرفه میتواند ماندگار شود و توسعه یابد. بدون وجود عامل اول، روشها و رویههای مورد استفاده به قواعدی تبدیل میشوند که بیشتر بنابر عادت و سنت از آنها پیروی میشود تا پذیرش منطقی همچنین بدون این عامل بنیادی مشکل میتوان به مسائل حل و فصل نشده کنونی و آینده حرفهای فائق شد و برای انها راهکارهای مناسب ارائه کرد. صرفنظر از حوزهی اول و دوم که در حوزههای بحث من نیست عامل سوم یعنی آئین رفتار حرفهای و پایبندی به آن عامل بنیادی بسیار با اهمیتی است که دوام و بقای حرفه سخت به آن وابسته است و جامعه بیشتر به این عامل توجه ویژه دارد.
6- آموزش اخلاق پیش از ورود به حرفه:
آموزش رفتار حرفهای به دانشجویان حسابداری میتواند در مرحله پیش از ورود به حرفه یا پس از آن انجام گیرد موکول نمودن این امر به دوران پس از فراغت از تحصیل با توجه به اجباری نبودن آموزشهای مستمردر اکثر زمینههای کاری این رشته میتواند به معنی آموزش ندیدن تلقی شود از این رو در شرایط کنونی نمی توان به آموزش مؤثر پس از ورود به حرفه امید چندانی داشت از سوی دیگر موزش اخلاق به دانشجویان حسابدار موجب میشود که آنها پیش از ورود به حرفه با مشکلات اخلاقی حسابدار مواجه شوند و خود را برای برخورد مناسب با شرایط دنیای واقعی آماده سازند و مهارتهای تصمیمگیری و رفتار حرفهای خود را تقویت کنند. آموزش سنتی حسابداری به طرح مسائل فنی حسابدار محدود می شود با این وصف آموزش حسابدار در ایران در سطح اموزش سنتی باقیمانده و به آموزش اخلاق حرفهای در حد معرفی آیین رفتار حرفهای در درس حسابرسی کفایت شده است و آموزش نظام مندی در این ارتباط وجود ندارد در مقابل رشتههایی نظیر پزشکی حقوق سالها است که واحد درسی اخلاق حرفهای را به طور سنتی در مجموعه دروس خود گنجاندهاند بنابراین به نظر میرسد که با توجه به نیازهای حرفهای و دنیای واقعی و نیز پذیرش این درس به عنوان یکی از دروس دانشگاهی ایران در رشتههای پزشکی و حقوق و نیز گنجاندن این درس به عنوان یک واحد درسی رشته حسابدار در بیشتر دانشگاههای معتبر جهان جای الی این واحد درسی در میان دروس دانشگاهی رشته حسابداری در ایران کاملاً به چشم میخورد باید با جا دادن مفهوم مسئولیت عمومی و اخلاقی در متن تحصیلات حسابدار ، انواع مهارتهای مورد نیاز جامعه را به رهبران تجارت آموخت آینده حرفه حسابداری به رهبری اخلاقی توسط حسابداری حرفهای و رهبران این حرفه بستگی دارد این رهبران باید دانشجویان را به کمالات انسانی دعوت نمایند و با تبیین اهمیت معیارهای اخلاقی والا و آموزش ضرورت درستکاری فردی، حسابداران فصلی و آتی را به سوی شرافتمندی سوق دهند بدیهی است با انجام این کارف این اطمینان محقق خواهد شد که در آینده حرفه حسابداری بتواند به نقش تاریخی خود در رشد عادلانه اقتصادی و رفاه ملتها ادامه دهد
7- اهداف حرفهای حسابداری:
از دیدگاه آیین رفتار حرفهای اهداف حرفه حسابدار عبارت ازدستیابی به بهترین اصول و ضوابط حرفهای اجرای عملیات در بالاترین سطح ممکن براساس اصول و ضوابط مذکور و به طور کلی تأمین منافع عمومی است تحقق این اهداف مستلزم تأمین موارد زیر است:
الف) اعتبار
ب) حرفهای بودن
ج) کیفیت خدمات
د) اطمینان
8- یافته ها، بحث و نتیجهگیری:
یک حسابدار برتر در وهلهی اول شخصی است که اخلاق حرفهای داشته باشد بسیاری از اندیشمندان براین باورند که رشد و تعالی جوامع بشری تنها به علم و تکنیک و پیشرفتهای مادی نیست بلکه از عوامل مهم ترقی یا انحطاط ملتها رعایت موازن اخلاقی و روحی است و در گذشته دیدیم که بیاخلاقی چه بلایی به روز آنان آورد.
ارائه دیدگاههای نظری، بررسی و مقایسه مجموعه دروس دوره کارشناسی حسابداری در دانشگلههای معتبر جهان و نظر سنجی از استادان و صاحبنظران حسابداری در ایران مؤید آن است که عدم ارائه درس اخلاقی حرفهای در مقطع کارشناسی در دانشگاههای ایران کمبودی جبرانناپذیر است و فارغالتحصیلات حسابداری بدون اگاهی از اصول و مفاهیم اخلاق حرفهای نمیتوانند نقش مؤثری د جامعه ایفا نمایند.
پس با این اوصاف نتیجه می گیریم که حسابداران هنگام انجام وظایف خود بیطرف باشند. وحسابداری باید به عنوان یک درس مهم و اساسی در تمام دوره ها تدریس شود.وچنانچه در یک حرفه اخلاقی حرفهای باشد آن حرفه پیشرفت میکند و گرنه باید منتظر نابودی آن رشته بود.
9- برای تحقیقات آینده
به منظور راهگشایی و افق های تازه برای دستیابی به اهداف حرفه ای در حسابداری پیشنهاد میگردد که تحقیقات کاربردی و تحلیلی وعملی تحت عنوان آموزش اخلاق پیش از ورود به حرفه به تحولات زیادی در فعالیتهای اجتماعی از جمله اخلاق و آئین رفتار حرفهای حسابداری دست پیدا کنیم.
10- پانویس ها
1- اخلاق حرفه ای: پیوند بین مباحث علمی و تجارب هر فرد در محیط اجرایی و فرآییند کاری را گویند.
2- درستکاری: اخلاقیات میتواند فردی باشد در این حالت شخص خود تصمصم گیرنده و وضع کننده قانون برای رفتار درست خود است.
3- حسابرسی: رسیدگی به مدارک،دفاتر،اسناد و صورتهای مالی و کسب اطلاعات لازم درباره امور مالی یک موسسه از طریق پرسجو از اشخاص داخل و خارج سازمان توسط حسابداران درستکار و دارای مهارت های حرفه ای.
برگرفته: شیز سافت
Hits: 1