تمامی اسنادی که در داد وستدهای روزانه بین تاجران واشخاص بکار می روند، اسناد تجاری نامیده می شوند.
اسناد، جمع سند و عبارت است از هر نوشته ای که درمقام دعوی یا دفاع قابل استناد باشد.
این تعریف هم اسناد عادی وهم اسناد رسمی را شامل می گردد. بنابرین قانون گذاران به دلیل اهمیت این اسناد ونقش مهم آنها درعملیات تجارتی و سرعت بخشیدن به انتقال وگردش ثروت وایجاد اعتبار وتقویت آن که از ضرورت های مهم تجارت می باشد، مزایایی برای آنها قایل شده اند.
برخی از مزایایی اسناد تجارتی عبارتند از مسوولیت تضامنی امضا کنندگان؛ امتیاز درتامین خواسته درصورت اقامه دعوی، بدون در نظر داشت زیان احتمالی طرف؛ مسوولیت کیفری درمورد چک؛ قابلیت اعتبار این گونه اسناد نزد بانکها واشخاص، که سایر اسناد عادی فاقد مزایای مزبور می باشند.
یکی از عملیاتی که برروی اسناد تجارتی انجام می گیرد ومعاملات آنها را آسان می سازد، پشت نویسی است که باید مطابق مقررات قانونی انجام گیرد. ازآنجا که حقوقدانان، فواید اسناد تجارتی را از جمله ایجاد اعتبار، وسیله انتقال طلب یا دین و وسیله پرداخت می دانند، پشت نویسی درتحقق این فواید نقش مهمی دارد، طوری که هرچه عمل پشت نویسی برروی این اسناد بیشتر انجام شود، موجب افزایش اعتبار آن گردیده و در پرداخت دین وانتقال طلب نیز غالباً عمل مزبور دخالت دارد.
پشت نویسی اسناد تجارتی، عملی است که به وسیله آن دارنده سند، تمام یا قسمتی از حقوقی را که درآن سند دارد به دیگری واگذار می نماید. پشت نویسی را می توان به دونوع انتقالی وغیر انتقالی تقسیم نمود.
پشت نویسی انتقالی، عملی است که به وسیله آن پشت نویس، تمام حقوق ناشی ازسند تجارتی خود را به دیگری منتقل می نماید. خصوصیت بارز پشت نویسی اسناد تجارتی، در انتقال ساده آنها بدون تشریفات صدور در دفاتر اسناد رسمی واقامه شهود وتحمل هزینه است که این امر خود از اصل سرعت درعملیات تجارتی نشات می گیرد.
پشت نویسی ممکن است در وجه شخص معینی ویا علاوه برآن به حواله کرد او باشد که حاکی از انتقال سند وقابلیت انتقال آن می باشد. همچنین پشت نویسی ممکن است بصورت سفید امضا و یا در وجه حامل انجام گیرد.
اما پشت نویسی غیر انتقالی از لحاظ اهمیت حقوق دارنده سند ضعیف تر از پشت نویسی انتقالی است، زیرا تنها درپشت نویسی انتقالی است که تمام حقوق ناشی از اسناد تجارتی به ذی نفع انتقال می یابد. بنابراین پشت نویسی غیر انتقالی به این معنی است که پشت نویس، تمام حقوق ناشی ازسند را به دیگری واگذار نمی کند بلکه سند مذبور را بعنوان وثیقه یا وکالت به دیگری می دهد تا تحت شرایطی برای ذی نفع قابل استفاده باشد وپشت نویسی غیر انتقالی نیز شامل پشت نویسی بعنوان تضمین یا وثیقه و پشت نویسی بعنوان وکالت تقسیم می گردد. درپشت نویسی بعنوان تضمین، دارنده سند، آن را جهت تضمین پشت نویسی کند، زیرا اسناد تجارتی می توانند مورد وثیقه قرار گیرند. علت پشت نویسی مزبور در این است که در بعضی از مواقع ظهرنویس مجبوراست تعهد مالی خودرا درمقابل طلبکار تضمین نماید، دراین صورت چنانکه طلبکار بپذیرد، ظهرنویس می تواند سند را جهت وثیقه تعهد خود پشت نویسی نموده، دراختیار وی قرار دهد.
ولی پشت نویسی بعنوان وکالت، علاوه بر پشت نویسی بعنوان وثیقه، ممکن است مواردی پیش آید که دارنده سند آن را امضا وبه دیگری جهت وصول تحویل نماید.
پشت نویسی به عنوان وکالت ازاین جهت برای دارنده می تواند مفید باشد که گاهی اوقات برای او امکان رفتن به محل پرداخت سند وجود نداشته ومشکل است، چون محل صدورسند ممکن است با محل پرداخت آن متفاوت باشد.
Hits: 1
