در روز هفتم مه سال ۱۹۴۶ ماسارو ایبوکا و آکیو موریتا دو مهندس نابغه ژاپنی، شرکت مشترک خویش را با نام «توکیو تسوشین کوگیو» تاسیس کردند. موریتا تا آن زمان جوان ۲۳ ساله ای بود که رشته فیزیک را در دانشگاه اوزاکا به پایان رسانده و یک دوره آموزش افسری را هم تمام کرده بود.
او در مهمترین پروژه تحقیقاتی ارتش به کار اشتغال داشت. این واحد تسلیحات و بمبهای هدایت شونده و تجهیزات دید در شب ابداع میکرد. برای موریتا بسیار جذاب و وسوسهبرانگیز بود که در تیم اجرای پروژه حضور داشته باشد. ایبوکا نیز به عنوان مهندس فنی نیروی دریایی، عضو کلیدی همین گروه بود. مهمترین موفقیت او تا آن زمان اختراع اولین دستگاه ویژه جستوجوی زیردریایی به حساب میآمد که در نیروی هوایی امپراتوری به خدمت گرفته شد و کارآیی بالایی از خود نشان داد. ایبوکا و موریتا برای اولین بار در پاییز ۱۹۴۴ به عنوان اعضای گروه فوق سری «کمیته تحقیقات جنگ» با یکدیگر ملاقات کرده بودند. همین گفتوگوها مبنای تداوم همکاری بنیانگذاران شرکت سونی شد. لذا آنها هیچ فرصتی را از دست ندادند و بلافاصله دست به کار شدند و از طریق حامیان با نفوذ خود، سرمایه لازم برای تاسیس شرکت را به دست آوردند و سونی اوایل سال ۱۹۴۶ تاسیس شد. این دو کارشناس به دنبال محصولات جدید و کارآ بودند و میخواستند کالاهای مصرفی کاملا نوینی روانه بازار کنند. برای این کار تکنولوژی مورد نیازشان را خود ابداع کردند. این ایده بعدها یکی از اصولی بود که آنها و همین طور مدیران سالهای اخیر سونی از آن پیروی میکردند، شرکتی که همواره خواسته همه ابداعات و کارها را خودش به تنهایی انجام دهد و در همه زمینهها پیشگام باشد. چنین برداشتی میتواند توجیهگر بلندپروازیای باشد که سالها بعد سونی با آن بازار جهان را فتح کرد.
اولین محصول آنها یک پلوپز برقی بود که هیچ گاه به بازار عرضه نشد. ابداع یک بالش الکتریکی گرم کننده نیز موفقیت اندکی به همراه آورد، ولی در سال ۱۹۵۰، تولید اولین نوار ضبط صوت و دستگاه پخش آن در بازار ژاپن یک نقطه عطف پدید آورد. ایبوکا و موریتا در آن زمان بیش از صد کارمند داشتند، اما هنوز هم شرکت آنها کوچک و کم اهمیت بود. این وضعیت در یکی از روزهای سال ۱۹۵۳ تغییر کرد. در آن روز آکیو موریتا به نیویورک سفر کرده بود تا گواهی اعطای مجوز ساخت ترانزیستور را در شرکت «وسترن الکتریک» امضا کند. به این ترتیب یک افسر ژاپنی توانست تنها هشت سال پس از جنگ با پرداخت ۲۵ هزار دلار یکی از مهمترین اختراعات جهان را از آن خود کند. مجله نیوزویک در مورد موریتا نوشت: او مردی بود که به تنهایی تصور جهانیان از تجار ژاپنی را تغییر داد.
چهار سال بعد که آنها شروع به فروش اولین رادیوهای ترانزیستوری جیبی در دنیا کردند، به دنبال نامی جدید و مناسب برای شرکتشان میگشتند. لذا یکی از کلمات رایج در آن زمان یعنی Sonny به معنای پسر بچه را با عبارت لاتین Sonus که از ریشه Sound بود، ترکیب کردند و از آن کلمه Sony را پدید آوردند که در هر زبانی به راحتی قابل تلفظ کردن و خوانده شدن است. این ترکیب گویای گروهی از جوانان است که انرژی و علاقه بسیاری برای ارائه تولیدات و ایدههای جدید دارند.
با نامگذاری جدید، شرکت به تجارت با آمریکا متمایل شد. ایبوکا و موریتا دریافتند که در درازمدت مهمترین بازار آنها به ویژه در بخش ابداعات جدید، ایالاتمتحده خواهد بود. آنها به این نتیجه رسیدند که هر کس بتواند در آنجا نفوذ کند میتواند در تمام دنیا فعالیتهای خود را گسترش دهد.
اواخر دهه پنجاه بسیاری از شرکتهای دیگر ژاپنی مثل تویوتا نیز به همین نتیجه رسیدند، ولی میتوان سونی را تنها شرکت ژاپنی دانست که حاضر شد تمام سیاستهای خویش را مبتنی بر مقتضیات تجارت در ایالاتمتحده شکل دهد.
در سالهای بعد، اولین تلویزیون تمام ترانزیستوری دنیا، اولین دستگاه ضبط ویدئویی ترانزیستوری و بسیاری ابداعات بزرگ شکل گرفتند که مشهورترین آنها واکمن و دستگاههای استریوی قابل حمل بودند، البته شکستهایی هم وجود داشت. از آنجایی که ایبوکا و موریتا مغرورتر از آن بودند که سیستم ابداعی ویدئویی خویش موسوم به بتاماکس را در اختیار دیگران قرار دهند، سیستم VHS که توسط رقیب اصلی یعنی شرکت ماتسوشیتا اختراع شده بود در جهان به قدرت اول بدل شد، ولی در مورد تکنولوژی دیسک فشرده که توسط سونی و فیلیپس ابداع شده بود، اشتباه مذکور تکرار نشد و امروزه این نوع CD در سراسر جهان به یکی از لوازم عادی در منزل تبدیل شده است.
در سالهای آخر قرن بیستم، سونی پس از خرید شرکت موسیقی CBS Records، با یک سرمایهگذاری فوقالعاده کلان یکی از شرکتهای اصلیهالیوود به نام کلمبیا پیکچرز را خرید و این زمانی بود که ژاپن موفقیت اقتصادی بلامنازع خویش را به رخ جهانیان کشید. سونی تجسم این موفقیت بود، موفقیتی که البته مدت زیادی به طول نینجامید، زیرا ژاپن دچار بحران عظیمی شد و موریتا که دوران پیری را سپری میکرد، اذعان کرد: اگر سیستم اقتصادی ژاپن کمبودهای زیادی داشته باشد، قطعا یکی از آنها هماهنگی کم با غرب است. در سال ۲۰۰۱ شرکت سونی اریکسون توسط دو شرکت سونی ژاپن و شرکت ارتباطاتی سوئدی اریکسون برای تولید موبایل تاسیس شد. دلیل این ترکیب تخصص سونی در دستگاههای الکترونیکی مصرفی و رهبری تکنولوژیکی اریکسون در بخش ارتباطات بود. آنها هماکنون محصولات کاملی برای همه گروها با نام «سونی اریکسون» دارند. سونی اریکسون در حدود ۸۰۰۰ کارمند در سرتاسر جهان دارد. در اوایل تاسیس شرکت، دستیابی به موفقیت اصولا قابل تصور نبود. خبر بمباران هیروشیما برای آنها غیرقابلدرک و تصور بود و شکاف و فاصله تکنولوژیکی ژاپن با سایر کشورها فوقالعاده زیاد به نظر میرسید، ولی با تحقیقات و فناوری که همواره بستر فعالیتهای شرکت سونی بودهاند و همچنین احساس رقابت در کنار اعتقاد به لزوم یادگیری از غرب آنها مصمم شدند که در آینده باید حتما به لحاظ فناوری پیشتاز باشند. اکنون مدتها است که مارک سونی براساس نظرسنجیها مطمئنترین مارک در میان مردم محسوب میشود. فروش بالای 80 میلیارد دلار شرکت در سال گذشته نیز گویای همین مطلب است.
نوشته: کوشان غلامی
Hits: 0