يونيدو و محيط زيست

برنامه هاي يونيدو براي حفظ محيط زيست⁽¹⁾
در سال‌هاي اخير يونيدو با توجه به ماموريت خود، بر مفهوم صنعت سبز⁽²⁾ جهت توسعه صنعتي پايدار تاكيد داشته است و در زمينه‌ چالش‌‌هاي توسعه پايدار جهاني به محيط زيست و چالش‌هاي مرتبط با آن توجه داشته است. صنعت سبز به معناي تلاش‌‌ كشورها براي طي يك مسير پايدارتر رشد مي‌باشد كه به وسيله راه‌اندازي سرمايه‌گذاري‌‌هاي سبز و اجراي اقدامات سياستي عمومي كه مشوق سرمايه‌گذاري خصوصي متعهد در قبال محيط زيست ‌باشد؛ دنبال مي‌شود.

«پاك كردن صنعت» يك روش دستيابي به رشد اقتصادي قابل قبول و ارتقاء سطح پايدار بودن اقتصاد‌هاست كه شامل بهبود فرايند توليد صنعتي و بهره‌وري كارآيي منابع مي‌باشد. اقدامات صنعت سبز يونيدو، در راستاي ايجاد آگاهي‌‌ها، دانش و ظرفيت‌هايي لازم در اين زمينه برنامه ريزي مي‌شود. يونيدو با دولت‌ها براي حمايت از مؤسسات صنعتي كه تأسيس كارخانه در همه جنبه ‌هاي مرتبط با اعتدال و پاك بودن را دنبال مي‌كنند؛ همكاري مي‌كند. شرح مختصري از بخش‌هايي كه يونيدو در اين زمينه در آن فعال است عبارت است از:

• توليد پاك‌تر و با تخصيص كاراتر منابع (RECP)
اين طرح به دنبال استفاده بهينه از مواد اوليه، انرژي و آب و كنترل پسماندها و آلودگي هاست. اين اقدامات در دنياي كنوني در حال تبديل شدن به يك كسب و كار سودآور است. اين طرح براي تسريع استفاده از محصولات پاك سياست‌هاي لازم را ترويج مي‌كند و راهبردهاي محيطي پيشگيرانه براي فرايندها، محصولات و خدمات ارائه مي‌دهد تا در عين حال كه بازده توليد را افزايش مي‌دهد؛ خطرات و آسيب‌ها را براي انسان‌‌ها و محيط زيست كاهش دهد. اين طرح بر موارد زير تمركز دارد:
الف) بازده توليد: بهينه‌سازي استفاده مفيد و ثمربخش از منابع طبيعي (مواد، انرژي و آب)
ب) مديريت محيط زيست: به حداقل رساندن اثرات توليد بر محيط و طبيعت از طريق كاهش پسماندها و آلودگي‌ها.
ج) توسعه انساني: به حداقل رساندن خطرات براي افراد و جوامع و حمايت از توسعه‌ آن‌ها.

• معاهده استكهلم و آلاينده‌هاي ارگانيك پايدار (POPs)
معاهده استكهلم يك معاهده جهاني براي حفاظت از سلامت بشر و محيط زيست در مقابل مواد شيميايي و آلاينده‌‌هاي آلي پايدار (POPs) مي‌باشد. آلاينده‌هاي آلي پايدار براي دوره‌‌هاي زماني طولاني بدون هيچ تغييري در محيط باقي مي‌مانند. اين آلاينده‌ها در بافت‌‌هاي چربي انسان‌‌ها و حيوانات انباشته شده و اثرات مضري براي سلامتي انسان و محيط زيست دارند. معاهده استكهلم تلاش دارد تا انتشار اين آلاينده ها را كنترل نمايد.

• پروتكل مونترال (MP)
پروتكل مونترال يك معاهده زيست محيطي بين‌المللي است كه جهت حفاظت از لايه‌‌هاي اوزن تدوين شده است. اين پرتوكل توليد برخي از مواد را كه موحب تضعيف لايه اوزن شده را محدود مي‌كند. از 1989 يك جدول زماني جديد براي از دور خارج كردن مواد ارائه شد: براي مثال در ابتدا توافق شده بود كه هيدروكلروفلورو كربن (HCFC) ـ يك تركيب شيميايي حاوي هيدروژن ـ تا سال 2015 از دور خارج شود؛ در حالي كه در تجديد نظر به 2030 تغيير پيدا كرد.
يونيدو در عملكرد روزانه خود بر روش‌هاي كارا براي كاهش مواد تضعيف كننده اوزن مثل فرئون‌‌ها، هلونها و كلروفلئوروكربن‌‌ها (CFC) در بخش‌‌هاي منجمدسازي، فوم‌‌هاي پلاستيكي، هلون‌‌ها، حلال‌‌ها، ضدعفوني ‌كننده‌‌ها و اسپري‌‌‌ها تمركز نموده است.

• مديريت مواد شيميايي
يونيدو با انجام پروژه‌‌ها، تدوين سياست‌‌‌ها و مقررات، ظرفيت‌سازي نهادي و بخشي، ترويج رويكرد پيشگيرانه و توسعه كسب و كارهاي جديد مثل ليزينگ صنايع شيميايي به دنبال آن است تا در امر كاهش خطرات و اثرات مرتبط با استفاده از مواد شيميايي، نقش موثري داشته باشد.
• مسئوليت اجتماعي شركتي (CSR):
امروزه، الزامات يكپارچه‌سازي مسائل محيط زيست، موضوعات حقوق بشري، شرايط منصفانه كار و حكمراني خوب در توسعه صنعتي به شدت بر كسب و كارهاي بخشي در كشورهاي در حال توسعه و كشورهاي در حال گذار اثرگذار هستند. اين مسائل و الزامات به عنوان مسئوليت اجتماعي شركتي مطرح شده است.
يونيدو در اين زمينه به دنبال تدوين چارچوبي براي شركت‌‌هاي كوچك و متوسط است كه طي آن بتواند در انتقال اصول CSR در ارتباط با چشم انداز بنگاه‌هاي كوچك و متوسط (SME) موفق عمل كند. تا از اين طريق رقابت‌‌پذيري و دسترسي به بازار براي اين بنگاه‌ها افزايش يابد. يونيدو از طريق يك سري از كمك‌هاي فني، پروژه‌هاي تحقيقاتي و برگزاري همايش‌ها جهاني به دنبال ترويج اين سياست است كه SMEها و نهادهاي حمايتي‌ مرتبط با آن‌ها، يك رويكرد عملي و ساده براي ارتقا بهره‌وري/كيفيت و تضمين الزامات اجتماعي و محيطي را اتخاذ كنند.

• مديريت آب
برنامه مديريت آب يونيدو، خدمات متنوعي را براي در دسترس‌ قرار دادن تكنولوژي‌‌هاي دوستدار محيط زيست و اقدامات محيطي جهت بهبود بهره‌وري آب در صنعت ارائه مي‌کند. اين سازمان تلاش دارد تا از تخليه فاضلاب صنعتي در آب‌‌هاي بين‌المللي (رودخانه‌‌ها، درياچه‌‌‌ها، تالاب‌ها و مناطق ساحلي) جلوگيري کند. به طور کلي حفاظت از منابع آبي براي نسل آينده در زمره اولويت‌‌هاي اصلي است.

• انرژي
دسترسي به انرژي بسياري از مسائل و چالش‌هاي جهاني را تحت تاثير قرار داده است. در حال حاضر انرژي با مسائل و موضوعاتي چون توسعه اجتماعي و كاهش فقر، تخريب محيط زيست و تغييرات آب و هوايي و امنيت غذايي پيوند خوردده است. يونيدو به اين نتيجه رسيده است كه دسترسي به خدمات انرژي مدرن را براي فقرا با تأكيد پروژه‌‌هاي مرتبط با انرژي تجديدپذير، فراهم كند. اين سازمان به افزايش بهره‌وري و رقابت‌پذيري از طريق پروژه‌هاي افزايش کارايي انرژي در صنايع کمک مي‌کند و براي كاهش انتشار GHG از طريق پروژه‌‌هاي کنترل تغييرات آب و هوا به طور عام و مکانيسم‌هاي پروتكل كي‌يوتو⁽³⁾ به طور خاص، كرده است.
مواردي که در بالا ذکر شده همگي به نوعي بيانگر اقدامات و برنامه هاي يونيدو براي ترويج صنايع سبز و حفظ محيط زيست مي‌باشد.

پي نوشت:
¹⁾ منبع
²⁾ Green industry
³⁾ Kyoto protoco

Hits: 2