اين مهم به گونه اي است كه امروزه درآمد حاصل از اين صنعت پر منفعت اما خاموش، با صنايع مهم و بزرگ جهان مثل صنعت نفت مقايسه مي گردد و گفته مي شود كه در برخي موارد بيشتر از آن صنايع مي باشد. و اين بدان دليل است كه آدم ها سفر و گردشگري را بيش از هر امر ديگري مي پسندند و حاضر اند كه براي بازديد از مكان هاي تاريخي و مناظر طبيعي جهان سفرهاي سخت و پر هزينه را تحمل نمايند. امروزه بيش از 200 ميليون نفر در سراسر جهان از همين رهگذر به كار مشغول هستند و بدون شك افغانستان با داشتن مناطق ويژه گردشگري مي بايست در ميان كشورهاي جهان سرآمد همه باشد؛ زيرا كشوري كه هم بهره مند از مناظر زيبا و جذاب طبيعي بوده و هم برخوردار از مكان ها و آثار بياد ماندني تاريخي است، مي تواند يكي از كشورهاي مورد توجه توريستان و جهانگردان واقع گرديده و سالانه توريستان بين المللي زيادي را تشويق و ترغيب نمايد تا از اين سرزمين ديدن نمايند و از اين بابت سالانه هم دولت و هم مردم ما درآمدهاي زياد و هنگفتي را بدست آورند. ولي متاسفانه بدلايلي اين صنعت در افغانستان فعال نيست و هيچ جهانگرد خارجي بصورت رسمي از افغانستان ديدن نمي كند و شايد تعداد زيادي از جهانگردان از مناظر طبيعي جذاب و آثار تاريخي افغانستان آگاهي نداشته باشند.
الف- جاذبه هاي توريستي افغانستان
1- مناظر طبيعي: افغانستان يك سرزمين كوهستاني بوده و بر اساس بعضي بررسي ها يك سوم وسعت جغرافيايي آن را كوه ها تشكيل مي دهند. كوه ها و قله هاي معروفي كه بعضا شهرت جهاني داشته و موجب شده است تا از افغانستان به يكي از مناطق كوهستاني جهان تعبير شود. سلسله كوه هاي پامير، هندوكش، بابا، فيروزكوه، سياه كوه و… همه و همه منظره هاي زيبا و جذاب طبيعي را بوجود آورده اند. وجود درياهاي خروشان كه بدليل وضعيت خاص جغرافيايي و ارتفاع بلندشان، بعضا آبشار گونه هاي جذاب را بوجود مي آورند، بر زيبايي و جذابيت اين مناظر مي افزايد.
برخي از اين منظره ها به حدي جذاب است كه وقتي انسان با آن ها مواجه مي شود، هرگز نمي تواند از آن دل كنده و آن را ترك نمايد؛ در اين ميان منظره زيبا و جذاب «بند امير» كه حيرت انسان را بر مي انگيزد و قدرت خالق و آفريننده اش را به انسان يادآور مي شود و يا شكارجاي ظاهر شاه در «كهمرد» و يا هم دره «اژدر» و… كه هركدام بي‌نظير و بي‌مانند است.
2- مكان ها و آثار تاريخي: در كنار جاذبه هاي طبيعي، بناها و آثار تاريخي زيادي كه در مناطق مختلف افغانستان وجود دارد بر جاذبه هاي توريستي كشور افزوده است؛ بناهايي كه هر كدام از ويژگي و جذابيت خاص برخوردار مي باشد و مي تواند سالانه پاي هزاران توريست و جهانگرد را به افغانستان باز نمايد.
آثار تاريخي زيبا كه هر كدام بازگو كننده بخشي مهم از تاريخ اين سرزمين بوده و از جاذبه هاي فوق العاده اي برخوردار مي باشند؛ از جمله مجمسه هاي بودا، شهر ضحاك، شهر غلغله، چهل ستون و قلعه بربر در باميان، مسجد جامع هرات، قلعه تاريخي هرات، مناره ها و آرامگاه خواجه عبدالله انصاري در هرات، بالاحصار، قبر سلطان محمود، آرامگاه سنائي و… در غزني، خرقه مباركه و باغ بابا در قندهار و تنگي شاديان و زيارت سخي در مزار و… همه و همه نشان از توانمندي اين سرزمين در صنعت توريسم دارد كه متاسفانه امروزه به آن توجه لازم صورت نمي گيرد.
ب- عملكردها در باب صنعت توريسم
متاسفانه بدليل بي توجهي مسئولان امر، آنچنان كه لازم بوده است كاري در باب معرفي و توسعه صنعت توريسم در افغانستان صورت نگرفته و به همين جهت اين صنعت نتوانسته توسعه پيدا نمايد.
البته بعد از روي كار آمدن نظام جديد بصورت مقطعي كارهايي صورت گرفته است كه بدليل عدم استمرار و سكتگي در اجراي پروژه ها اين كارها موثر واقع نشده است.
شايد يكي از دلايل اصلي اين سكتگي ها در دوره جديد، جابجايي افراد بوده باشد؛ به عنوان نمونه وقتي وزير فعلي اطلاعات و فرهنگ براي بار اول اين مسئوليت را به عهده گرفت، برخي كارهاي مقدماتي را انجام داد؛ از قبيل اعلام بند امير به عنوان پارك ملي، تعمير مجسمه هاي بودا و…، ولي بعد از كناره گيري ايشان از اين پست كارهاي شروع شده او بسان ديگر كارهاي فرهنگي كه آغاز يافته بود، با سكتگي و ايست كشنده مواجه شد و از آن جمله صنعت توريسم بطور كلي به فراموشي سپرده شد.
اكنون با روي كار‌آمدن دوباره ايشان، ممكن است دوباره به اين صنعت مهم توجه صورت گيرد؛ چنانچه برنامه هايي كه الان روي دست گرفته شده مثل تخصيص هزينه براي بازسازي و رسيدگي به بناهاي تاريخي غزني و اقدام به بازگرداندن آثار هنري و فرهنگي به سرقت رفته و… را مي توان از جمله اهداف و نيات نيك وزير فعلي اطلاعات و فرهنگ در قسمت شكوفايي صنعت توريسم در افغانستان دانست.
ج- مشكلات موجود بر سر راه توسعه توريسم
اگرچه مشكلات بر سر راه انكشاف صعنت توريسم افغانستان مربوط به امروز نيست و ريشه در گذشته هاي دور دارد و اصلا به يك معني مي توان گفت كه در گذشته تاريخي افغانستان به صنعت توريسم توجه صورت نگرفته است، ولي برخي از مشكلات موجود را مي توان در امور ذيل دسته بندي نمود:
1- نا امني: يكي از اصلي ترين مشكلات موجود بر سر راه توريسم افغانستان نبود امنيت است. بسيار واضح است كه با وجود تهديدات امنيتي، هيچ جهانگرد بين المللي حاضر نخواهد شد تا به افغانستان سفر نمايد و متاسفانه كه مشكل امنيت، صنعت توريسم را مثل همه ي حوزه هاي ديگر با مشكل مواجه ساخته است.
2-نبود اطلاع رساني موثر: آنچنان كه قبلا نيز اشاره گرديد، عدم اطلاع رساني موثر از جاذبه هاي توريستي افغانستان و توانمندي هاي طبيعي و تاريخي كشور موجب شده است كه جهانگردان بين المللي از وجود آن ها بي اطلاع بمانند. ضعف اطلاع رساني در حدي است كه موجب شده تا بسياري از مردمان ساكن در افغانستان هم از وجود برخي از آن ها باخبر نباشند. اين مسئله باعث شده است كه گردشگران و توريستان جهاني هيچ گونه توجهي نسبت به افغانستان نداشته باشند.
3- عدم حفاظت از منابع توريستي و آثار تاريخي: بدليل مشكلات نا امني كه در كشور حاكم بوده و همچنين بدليل بي توجهي دولت، بسياري از بناهاي تاريخي افغانستان در حال تخريب شدن است و بسياري ديگر نيز توسط قاچاقبران بين المللي از افغانستان خارج و به تاراج برده شده اند. اگرچه در برخي موارد وزير فعلي شروع به بازسازي بناهاي تخريب شده نموده و همچنين براي بازگرداندن آثار به سرقت رفته نيز اقدام صورت گرفته است.
4- نبود امكانات و تسهيلات براي توريستان: اگرچه دولت اقدام به بازسازي برخي آثار تاريخي نموده، اما هرگز براي تهيه و تدارك تسهيلات رفاهي و اقامتي براي توريستان اقدام خاصي صورت نگرفته است.
نبود تسهيلات و امكانات لازم موجب شده تا آن عده از جهانگردان كه از وجود اين آثار و مناظر اطلاع پيدا نموده اند، اشتياق لازم براي بازديد از آن ها را نداشته باشند؛ زيرا در شرايط فعلي هيچگونه امكانات رفاهي كه بتوان با استفاده از آنها به اين محل ها مسافرت نمود، وجود ندارد.
د- راه هاي توسعه صنعت توريسم در افغانستان
1- ايجاد تسهيلات و امكانات لازم: اولين و لازمي ترين كاري كه بايد براي توسعه اين صنعت در افغانستان صورت گيرد، آماده نمودن امكانات لازم مي باشد تا جهان گردان اطمنان نمايند كه با مسافرت به اين مناطق با مشكل موجه نمي گردند.
2- جلوگيري از تخريب و نابودي جاذبه هاي توريستي: اگر بخواهيم كشور مثل افغانستان كه اكثر زير ساخت هاي اقتصادي اش نابود شده است و بدليل فقر شديد نمي تواند سرمايه گذاري هاي كلان نمايد را با يك هزينه كم صاحب يك سرمايه كلان و در آمد ميلياردي سازيم، آسان ترين راه اين است كه از تخريب و نابودي داشته هاي ملي جلوگيري نموده و جاذبه هاي توريستي افغانستان را دوباره بازسازي نماييم.
3- اطلاع رساني: سومين مرحله براي توسعه اين صنعت، اطلاع رساني مي باشد كه مي توان در قالب سسيمينارهاي علمي- تحقيقاتي، تورهاي ورزشي و … به آن مبادرت ورزيد. يكي از كارهاي خوبي كه در همين اواخر شاهد آن بوديم؛ راه اندازي يك دوره مسابقات ورزشي تحت عنوان «راه ابريشم» بود كه از سوي بنياد بيات و با همكاري موسسه اكوتوريسم در باميان راه اندازي شده بود. خوبي اين گونه مسابقات اين است كه علاوه بر ايجاد سرگرمي سالم براي مردم و معرفي ورزشهاي مرسوم افغانستان، معرف جاذبه هاي جهانگردي و توريستي افغانستان نيز مي باشد.
با در نظرداشت اين مطلب كه امروزه ورزشهاي زمستاني يكي از سرگرمي هاي پرطرفدار در جهان مي باشد و از طرفي به علت برخورداري افغانستان از كوههاي بلند و برف گير، مي توان در كنار راه اندازي مسابقات ورزشي در رشته هاي زمستاني نظير اسكي، به معرفي جاذبه هاي توريستي افغانستان اقدام نمود و البته كه قبل از آن بايد امكانات و بستر مناسب فراهم گردد.
4- برگزاري اجلاس هاي مهم در كنار اين مناظر زيبا: از آنجا كه افغانستان به لحاظ سياسي در متن توجه جهانيان قرار دارد و هر از چندي اجلاسهاي مهم سياسي – نظامي در مورد افغانستان برگزار مي گردد اين اجلاس ها از سوي رسانه هاي خبري بصورت كامل پوشش داده مي شود، مي توان اين اجلاس ها را در كنار اين مناظر زيبا برگزار نمود.
به جاي برگزاري اين اجلاس ها در كابل كه ويرانه هاي بيش نيست و هيچ جذابيتي نيز ندارد، مي توان متناسب با وضعيت جوي اين اجلاس ها را در ولايت هاي ديگر برگزار نمود و از اين طريق به معرفي ظرفيت هاي توريستي افغانستان اقدام كرد.
Hits: 1
