این روزها بحث‌های زیادی درباره‌ی سهام و سرمایه‌گذاری در بورس اوراق بهادار می‌شنویم. بنابراین داشتن اطلاعاتی درباره‌ی بازار سهام و مهم‌تر از آن، روش‌های تعیین قیمت سهام بسیار مفید خواهد بود.
شرکت‌ها و سازمان‌های امروزی به سرمایه‌های هنگفتی نیاز دارند که فراتر از دارایی‌های یک یا چند نفر است. بازار سهام به جذب سرمایه و تأمین مالی این شرکت‌ها کمک می‌کند. همچنین سرمایهگذاران همگی و به طور جمعی ارزش سهام این شرکت‌ها را تعیین می‌کنند. وقتی عده‌ی انبوهی هر یک برای خود اقدام به ارزش‌گذاری سهمی می‌کند، قیمت سهام آن شرکت به قیمت ایده‌آل نزدیک می‌شود. این مقاله را بخوانید تا با نحوه‌ی ارزش‌گذاری آن آشنا شوید.
تاریخچه‌ی بازار سهام
در گذشته‌ی دور شرکت‌ها فقط با پول صاحبان شرکت راه‌اندازی و اداره می‌شدند. کسب‌وکارهای کوچک به سرعت رشد کرده و تنها با تکیه بر سودآوری‌شان به حیات خود ادامه می‌دانند. اما ممکن نیست بتوان همه‌ی کسب‌وکارها را تنها با بهره گرفتن از آورده‌ی بنیان‌گذاران راه‌اندازی کرد. مثلا برای ساختن یک کارخانه به پول هنگفتی نیاز دارید! اگر بانک‌ها به شما وام ندهند و نتوانید از دوست و آشنا هم چنین پولی قرض بگیرید، چه خواهید کرد؟
با آغاز اکتشافات اروپاییان در قرن ۱۵ و ۱۶ میلادی، نیاز آنها به پول افزایش پیدا کرد، اما پادشاهان علاقه‌ای به پشتیبانی از آنها نداشتند. مالکین و ثروتمندان با بهره‌های بالا حاضر به دادن وام بودند. بنابراین آنها تصمیم گرفتند از مردم عادی کمک بگیرند. و به این ترتیب شرکت هلندی هند شرقی، در سال ۱۶۰۲ نخستین شرکت سهامی‌ای بود که اوراق سهامش در بازار سهام آمستردام منتشر و معامله شد.
سهام چیست؟
برگه‌ی سهام یک شرکت شما را به نسبت میزان سرمایه‌گذاری‌تان (خرید برگه سهام) در سود آتی آن شرکت سهیم می‌کند. مثلا اگر شما یک سهم را از سهام شرکت اپل بخرید، با توجه به تعداد سهام ۱ میلیاردی آن، به اندازه یک میلیاردم از سود سالانه‌ی شرکت اپل نصیب شما خواهد شد.
فهرست شرکت‌ها
شرکت‌های عرضه‌کننده‌ی سهام در قالب فهرست شرکت‌های پذیرفته‌شده در بازار سهام (و یا بورس اوراق بهادار) معرفی می‌شوند. پذیرش این شرکت‌ها دارای شرایطی بوده و آنها را موظف به ارائه و انتشار کلیه‌ی اطلاعات مهم و اثرگذار به عموم مردم می‌کند. در مقابل نام (یا نماد) این شرکت‌ها در تابلوی سهام قرار می‌گیرد و هر سهمی که توسط بازدیدکنندگان بازار خریداری شود به تأمین مالی آنها کمک خواهد کرد. پدیدار شدن سهام یک شرکت برای نخستین بار در بازار سهام، «عرضه‌ی اولیه» نام دارد.
کارگزاران سهام
کارگزاران سهام بین شرکت‌های پذیرفته‌شده (فروشندگان) و خریداران رابطه برقرار می‌کنند (همانند یک فروشگاه اینترنتی). معامله‌ی میلیون‌ها سهم در روز، مواجهه‌ی مستقیم شرکت‌ها با خریداران را غیرممکن کرده است. بنابراین کارگزاری‌ها به عنوان رابطی بین شرکت‌ها و خریداران بالقوه عمل می‌کنند.
ارزش‌گذاری سهام
مفاهیم اولیه
یکی از مفاهیم پایه‌ای در تعیین ارزش یک سهم «سود هر سهم» یا همان EPS است. همان‌طور که از نامش پیداست مقدار سود متعلق به یک سهم شرکت، از تقسیم کل سود سالانه‌ی شرکت بر تعداد سهام شرکت به دست می‌آید. مثلا اگر شرکتی ۱ میلیون سهم داشته باشد و سود سالانه‌ی آن ۵ میلیون تومان باشد، از تقسیم ۵ میلیون بر ۱ میلیون به سود ۵ تومانی برای هر سهم می‌رسیم.
محاسبه‌ی قیمت سهام
برای بررسی میزان پول لازم برای خرید ۱ سهم از شرکت کافیست سود سال‌های آینده را جمع کنید:
قیمت سهام = EPS سال اول + EPS سال دوم + …
البته می‌دانیم که ارزش ۱ تومان امروز با ۱ تومانِ ۱۰ سال بعد یکی نیست. به دلیل نرخ سود (i)، پول شما پس از ۱۰ سال ارزش کمتری خواهد داشت. پس فرمول پیشین نیاز به بهبود دارد:
… + (۲^(EPS ÷ (i+۱ سال دوم) + ((EPS) ÷ (i+۱ سال اول)) = قیمت سهام
حالا که بحث کمی پیچیده شد، کار را ساده می‌کنم و راه میانبری برای دو وضعیت نشان می‌دهیم:
۱. شرکت‌های بالغ به حدی بزرگ شده‌اند که به سختی و کندی رشد می‌کنند
نرخ سود ÷ EPS = قیمت سهام
نرخ سود مورد انتظار را می‌توان با توجه به میزان ریسک مربوط به شرکت، ریسک بازار و نرخ سود درازمدت اعلام‌شده توسط دولت محاسبه کرد.
قیمت سهام این شرکت‌ها معمولا به کندی تغییر می‌کند. تنها تغییر نرخ سود رسمی، ریسک‌های مربوط به شرکت (مثل سیل یا حمله‌ی آفات برای شرکت‌های حوزه‌ی کشاورزی) و یا تغییر ریسک بازار (مانند بحران مالی سال ۲۰۰۸) است که باعث تغییر قیمت قابل توجه می‌شود. اما در شرایط عادی هیجان چندانی وجود نخواهد داشت.
۲. شرکت‌های در حال رشد
(نرخ رشد مورد انتظار شرکت – نرخ سود) ÷ EPS سال بعد = قیمت سهام
اجازه دهید از یک مثال ساده استفاده کنیم. فرض کنیم EPS سال آینده شرکتی ۴۸ تومان است، نرخ سود مورد انتظار را با توجه به ریسکی که برای آن محتمل می‌دانیم، ۲۰ درصد در نظر می‌گیریم و نرخ رشد سالانه‌ی شرکت هم ۵ درصد است. بنابراین طبق فرمول، قیمت ایده‌آل سهام ۳۲۰ تومان خواهد بود:
۳۲۰ = (۵٪ – ۲۰٪) ÷ ۴۸
اما نرخ رشد (در اینجا ۵٪) را چگونه پیدا کنیم؟
یافتن نرخ رشد
برای یافتن نرخ رشد شرکت، سود آن در سال آینده و سال‌های بعدی، روش علمی دقیق و پاسخ کاملی وجود ندارد. به همین دلیل ما به بازار سهام نیاز داریم. در این بازار همه‌ی بازیگران هوش‌شان را به کار می‌گیرند تا میزان نرخ رشد شرکت‌ها و در نتیجه قیمت فعلی سهام آنها را کشف کنند.
برای تحقق پیش‌بینی جامع و روشن کردن مسیر آینده، همیشه به داده‌های جدید و پروژه‌های پیش‌ِ رو نیاز داریم. مثلا اگر شرکتی مدیر خلاق و باهوشی استخدام کند، آینده‌ی روشنی را برایش پیش‌بینی می‌کنیم. اطلاعات سودمند دیگری هم برای سرمایهگذاران وجود دارد؛ از جمله:
۱. صورت‌های مالی دوره‌ای شرکت‌ها که شِمایی از شرایط کاری و مالی شرکت به ما می‌دهد
۲. صورت‌های مالی شرکت‌های مشابه (شرکت‌های یک صنعت) یا شرکت‌های اثرگذار بر شرکت مورد نظر. مثلا اگر شرکت‌های تولید و عرضه‌ی فلزات اساسی دچار مشکل شوند، می‌توان انتظار بروز مشکل را در شرکت‌های تولیدکننده‌ی انواع محصولات فلزی و آلیاژها داشت.
۳. تغییر روند‌ها. مثلا وقتی گزارشاتی مبنی بر میل روزافزون مردم به استفاده از گوشی‌های هوشمند دریافت می‌شود، می‌توان انتظار رشد شرکت‌های نرم‌افزاری فعال در زمینه‌های اپلیکیشن‌های موبایل را داشت.
۴. بروز تغییرات در بازارهای گسترده‌تر
۵. تغییرات در اقتصاد جهانی
پیش‌بینی شرایط بازار
بنابراین ما سعی می‌کنیم تا جایی که می‌توانیم اطلاعات کسب کنیم و با تکیه بر آنها نرخ رشد شرکت و قیمت سهام آن را تعیین کنیم. مثلا اگر اخباری مبنی بر کاهش فروش آی‌پد منتشر شود، نه تنها اپل بلکه احتمالا سامسونگ هم به مشکل خواهد خورد زیرا می‌دانیم فروش گلکسی‌تبِ سامسونگ کمتر هم خواهد شد.
پیش‌بینی و تخمین نرخ رشد بیش از اینکه مبتنی بر علم باشد، یک هنر است و این کاری است که میلیون‌ها نفر به طور جمعی در بازار سهام انجام می‌دهند. چون نرخ رشد بر اساس اطلاعات جدید پیوسته تغییر می‌کند، قیمت سهام هم به طور مداوم در حال تغییر است.
مزیت‌های بازار سهام
۱. راه‌اندازی کسب‌وکار: بازار سهام امکان جذب و تأمین سرمایه را از طریق فروش سهام به عده‌ی زیادی از مردم فراهم می‌کند که به معنای افزایش گزینه‌های موجود برای تأمین مالی یک کسب‌وکار است.
۲. تقسیم ریسک: در بازار سهام ریسک یک شرکت را میان انبوهی از مردم (سهامداران) تقسیم می‌کنید. چون افراد بخش کوچکی از سهام یک شرکت را در اختیار دارند، در صورت ورشکستگی آن شرکت هر کس به اندازه‌ی میزان سهام خود متضرر می‌شود.
۳. پیش‌بینی جمعی ارزش سهام
وارن بافِت می‌گوید:
«بازار سهام در کوتاه مدت یک ماشین نظرسنجی و در درازمدت یک ترازوی دیجیتال است.»
نوشته: الناز طرزمنی | منبع: quora.com | برگرفته: چطور
Hits: 0
