مالیات چیست و چرا باید مالیات بپردازیم؟

بسیاری از افراد نمی‌دانند هدف از دریافت مالیات چیست و آیا مالیاتی که از آنها گرفته می‌شود، منصفانه است یا نه؟ مالیات از جمله مهم‌ترین منابع تأمین سرمایه‌ی لازم جهت عمران و آبادانی کشور به‌شمار می‌رود، اما چنانچه مبلغی که به‌‌عنوان مالیات بر اشخاص یا کسب‌و‌کارها تحمیل می‌گردد از درآمد و توان مالیات‌دهنده فراتر باشد، شکی نیست که مشمولان پرداخت مالیات به‌علت احساس خسارت، از تسویه‌ی بدهی‌های مالیاتی خود شانه خالی خواهند کرد. در ادامه قصد داریم توضیح بدهیم مالیات چیست و بر چه مبنایی محاسبه می‌شود. همچنین به‌طور مختصر به بررسی ویژگی‌های نظام‌های مالیاتی کارآمد می‌پردازیم.

مالیات بر حسب تعریف سازمان همکاری و توسعه اقتصادی (OECD) پرداختی است الزامی و بلاعوض. مالیات ممکن است به شخص، مؤسسه، دارایی و غیره تعلق گیرد.

مالیات هزینه‌ای اجباری است که توسط یک نهاد دولتی (در سطح محلی، منطقه‌ای یا ملی) به‌منظور تأمین هزینه‌های مالی فعالیت‌های دولت، تعیین و دریافت می‌شود. در علم اقتصاد، مالیات به هر نهاد یا شخصی که بارِ مالیاتی پرداخت می‌کند، از کسب‌وکارهای مشمول پرداخت مالیات گرفته تا مصرف‌کنندگان نهایی محصولات یک کسب‌وکار، تعلق می‌گیرد. همان‌طور که گفته شد، هدف دولت‌ها از دریافت مالیات، تأمین سرمایه‌ی لازم جهت تحقق پروژه‌ها و خدمات عمومی است. پرداخت مالیاتِ تعیین‌شده، یک وظیفه‌ی اجباری محسوب می‌شود و چنانچه نهاد یا شخصِ مشمول به‌عمد از پرداخت بدهی‌های مالیاتی خود شانه خالی کند، از سوی مراجع قانونی مجازات خواهد شد. جمع‌آوری مالیات نیز توسط مراکزِ تحت نظارت دولت صورت می‌گیرد.

مالیات به مثابه یک نوع هزینه اجتماعی است که آحاد یک ملت در راستای بهره‌برداری از امکانات و منابع یک کشور موظفند آن را پرداخت نمایند تا توانائی‌های جایگزینی این امکانات و منابع فراهم شود.

مالیات در واقع انتقال بخشی از درآمدهای جامعه به دولت یا بخشی از سود فعالیت‌های اقتصادی است که نصیب دولت می‌گردد زیرا ابزار و امکانات دست یابی به درآمد و سودها را دولت فراهم ساخته‌است.

اقتصاددانان معمولاً از مالیات بر مصرف در مقابل مالیات بر درآمد حمایت می‌کنند، به عنوان مثال سیگار از جمله کالاهایی است که دولت‌ها برای جلوگیری از مصرف آن مالیات‌های سنگین بر آن وضع می‌کنند، یا مالیات بر مصرف گازوئیل. بر اساس گزارشی که بنیاد خیریه بلومبرگ به تازگی توسط رویترز منتشر کرده‌است، صنعت تنباکو ۱۰ درصد درآمدهای مالیاتی چین را به خود اختصاص داده، شرکت‌های دخانیات مانند فیلیپ موریس حدود ۶ میلیون اندونزیایی را تحت استخدام دارند و به تنهایی بیش از شش میلیارد دلار مالیات غیرمستقیم به صندوق دولت می‌پردازد. دولت‌ها برای جبران هزینه‌های خدماتی که به شهروندان انجام می‌دهند. از طریق وضع مالیاتی اقدام می‌نمایند و البته هدف از وضع مالیاتی برای اغلب کشورها جبران هزینه نیست زیرا از طریق مالیات نقدینگی دچار تغییرات می‌شود که بعد از جبران هزینه مهم‌ترین عامل وضع مالیاتی می‌باشد.

انواع مالیات

مالیات مستقیم

مالیات مستقیم را می‌توان مالیات بر درآمدها، سود یا مالیات بر ثروت و امثال آن نیز نامید. این مالیات بطور مستقیم از درآمد یا دارایی افراد حقیقی و حقوقی اخذ می‌شود.

مالیات بر درآمد

مالیات بر درآمد به مالیاتی گفته می‌شود که دولت برای درآمد مالیِ حاصل از فعالیت‌های اقتصادی هر شخص یا کسب‌و‌کاری تعیین می‌کند. طبق قانون، مشمولان پرداخت مالیات باید سالانه فرم بازگشت مالیات بر درآمد را تکمیل کنند تا دولت به استناد این فرم تصمیم بگیرد که آیا شخص یا کسب‌و‌کار مذکور بدهی مالیاتی دارد؟ یا مشمول حق استفاده از استرداد مالیات می‌شود؟ مالیات بر درآمد از جمله منابع کلیدی تأمین سرمایه‌های موردِنیاز دولت جهت تأمین بودجه‌ی پروژه‌ها و خدمات عمومی به‌‌شمار می‌رود. شامل:

1. مالیات بر درآمد املاک
2. مالیات بر درآمد حقوق
3. مالیات بر درآمد مشاغل
4. مالیات بر درآمد اشخاص حقوقی
5. مالیات بر درآمد اتفاقی
6. مالیات بر درآمد کشاورزی
7. مالیات بر درآمد منابع مختلف

مالیات بر دارائی

شامل:

1. مالیات بر ارث
2. حق تمبر

مالیات غیر مستقیم

مالیات غیر مستقیم مالیاتهایی هستند که پرداخت‌کننده آن فرد معینی نیست و دارای قابلیت انتقال بالایی است. مالیات غیر مستقیم، روی مصرف کالاها و فعالیت‌هایی وضع می‌شود که بطور غیر مستقیم روی درآمد مؤثر می‌باشد.

مالیات بر ارزش افزوده

مالیات بر ارزش افزوده نوعی مالیات بر مصرف است که در زنجیره واردات، تولید و توزیع بر حسب درصدی از ارزش کالا و خدمات مشمول دریافت می‌شود. این مالیات نخستین بار توسط فون زیمنس در سال ۱۹۵۱ به منظور فائق آمدن بر مسائل مالی کشور آلمان طرح‌ریزی گردید، لیکن به رغم علاقه و تمایل شدید کشورهایی نظیر آرژانتین و فرانسه در خصوص آگاهی از چگونگی ساختار آن، این مالیات بطور رسمی تا سال ۱۹۵۴ به مرحله اجرا در نیامد. از سال ۱۹۵۴به بعد، برزیل، فرانسه، دانمارک و آلمان در زمره نخستین کشورهایی بودند که این مالیات را در نظام مالیاتی کشور خود معرفی نمودند. کره جنوبی نخستین کشور آسیایی است که در سال ۱۹۷۷ با کمک صندوق بین‌المللی پول توانست این مالیات را در نظام مالیاتی خود پیاده نماید و بدنبال آن کشورهای ترکیه، پاکستان، بنگلادش و لبنان نیز اقدام به اجرای این مالیات نمودند. هم‌اکنون بیش از ۱۴۰ کشور جهان از سیستم مالیات بر ارزش افزوده بهره‌مند هستند.

نرخ مالیات چیست و چه کسی آن را تعیین می‌کند؟

نرخ مالیات عبارت است از مبلغی که شخص یا شرکت ملزم به پرداخت آن است. این مبلغ توسط دولت و برمبنای درآمدِ مشمول مالیات اشخاص یا شرکت‌ها تعیین می‌شود.

برگرفته: تابناک و ویکی‌پیدیا

Hits: 0