شرکت فایزر (Pfizer) بزرگترین شرکت داروسازی جهان از لحاظ فروش است. این شرکت که دفتر مرکزی آن در نیویورک و مرکز تحقیقات آن در کانتیکت قرار دارد، به تولید داروهایی نظیر لیپیتور (برای کاهش کلسترول خون)، لایریکا (برای دردهای عصبی) و دیفلوکان (ضدقارچ) می‌پردازد.
در دهه 1840 یک شیمیدان آلمانی به نام «چارلز فایزر» و یک قناد آلمانی به نام «چارلز ارتارت» در حین مهاجرت به آمریکا با یکدیگر آشنا شدند و چند سال بعد یعنی در سال 1849 شرکت Charles pfizer & Co را برای تولید مواد شیمیایی از جمله‌ترکیبات ید، اسید سیتریک و اسید بوریک تاسیس کردند.
مطالعات و تلاش آنها موجب رشد و تعالی تکنولوژی تخمیر و تولید اسید سیتریک در مقادیر زیاد شد. از جمله موفقیت‌های اولیه فایزر و ارتارت، داروی «سانتونین» بود که هنوز هم در درمان کرم‌های انگل بدن موثر می‌باشد.
به دنبال کشف پنی‌سیلین در سال 1928 توسط الکساندر فلمینگ، چگونگی آن در مقادیر زیاد مورد بحث قرار گرفت و چندین دانشمند از انگلستان برای تحقیق در این زمینه به آمریکا آمدند.
فایزر در سال 1941 کلیه امکانات خود از جمله مخازن بزرگ تخمیر مورد استفاده برای تولید اسید سیتریک را در اختیار پروژه تولید پنی‌سیلین قرار داد. فایزر پنی‌سیلین تهیه شده را برای درمان مجروحین جنگ جهانی دوم به مناطق جنگی صادر می‌کرد.
به‌رغم محدودیت‌های اعمال شده توسط آمریکا در زمان جنگ جهانی دوم، فایزر بخشی از تولید پنی‌سیلین خود را روانه بازار مصرف کرد تا سایر بیماران نیز از اثرات سودمند آن بهره‌مند شوند. پس از اتمام جنگ و با رفع محدودیت‌های قبلی، فایزر به تولید هر چه بیشتر پنی‌سیلین اهتمام ورزید و به زودی به بزرگترین تولید کننده پنی‌سیلین جهان ( 50 درصد نیاز بازار جهانی دارو ) تبدیل شد.
با تولید پنی‌سیلین توسط شرکت‌های متعدد و رقابت قیمتی به وجود آمده فایزر کم‌کم علاقه به تولید پنی‌سیلین را از دست داد و تحقیقات خود را متوجه تولید سایر آنتی‌بیوتیک‌ها و اقلام دارویی دیگر نمود.
در دهه‌های 1940 و 1950، فایزر آنتی‌بیوتیک‌های معروف دیگری از جمله تتراسایکلین و‌ترامایسین (اکسی تتراسایکلین) را تولید و عرضه کرد. تتراسایکلین اولین آنتی‌بیوتیک وسیع‌الطیف تهیه شده با روش‌های مصنوعی است.
فایزر برای فروش ترامایسین تبلیغات بسیار زیادی کرد و بر خلاف روال مرسوم به فروش مستقیم داروی خود به بیمارستان‌ها و داروخانه‌ها روی آورد که این امر مخالفت‌های زیادی را برانگیخت. این مساله تا حدی مهم بود که «هنری ولش» کارشناس عالیرتبه FDA که سرپرست بخش آنتی‌بیوتیک‌ها بود، مورد اتهام واقع شد و نهایتا باعث تغییرات بنیادی در مقررات و قوانین FDA گردید.
در اواسط قرن بیستم شرکت فایزر روش‌های «دستکاری مولکولی» را به کار گرفت که طی آن داروهای پرفروش سایر شرکت‌ها را مبنای مطالعات خود قرار داده و با تهیه مشتقات جدیدی که موثرتر و کم‌عارضه‌تر بودند، توانست داروهای پرفروش زیادی به بازار عرضه کند.فایزر در سال 1963 شرکت داروسازی «دسیتین» را خریداری کرد که تعدادی داروی OTC پر فروش از جمله قطره چشمی«وایزین»، داروهای ضد خارش و مسکن BenGay را تولید می‌کرد.
فایزر در سال 1981 داروی پیروکسیکام با نام تجاری «فلدین» را تولید کرد که به اولین داروی پر فروش بالای یک‌میلیارد دلار این شرکت تبدیل شد. به دنبال آن داروهای دیگری با فروش بالای یک میلیارد دلار توسط فایزر تولید شدند که از جمله می‌توان به پروکاردیا (نفیدپین) در سال 1989، «زولفت» یا سرتالین در سال 1992 اشاره کرد. «زایترک» برای درمان حساسیت و «گلوکترول» برای درمان دیابت نوع دوم از دیگر داروهای معروف و پر فروش فایزر محسوب می‌شدند.
شرکت فایزر آمریکا بوده که در سال 1983 ماده اولیه دفروکسامین مزیلات را به روش سنتتیک تولید و خلوصش را بیش از نوع تخمیری اعلام کرد و از آن پس، آن را برای تولید فرآورده‌های دارویی به شرکت‌های دارویی مختلف می‌فروخت. در سال 2000 با خرید شرکت وارنر ـ لامبرت فایزر کاملا متحول شد و نتیجه این خرید، فروش بسیار بالای لیپیتور بود. این شرکت در سال 2006 خط تولید ماده اولیه خود را به شرکت «اکسلا» واگذار کرد.
فایزر تنها شرکتی است که بیش از 5 دارو با فروش بیش از یک میلیارد دلار در بازار دارد، با داشتن بیش از 78 هزار کارمند در سراسر جهان، در سال گذشته میلادی درآمدی بالغ بر 48.85 میلیارد دلار داشته است.
Hits: 0
