سازمان همکاری‌های اقتصادی آسیا- اقیانوسیه (APEC ) یک گروه اقتصادی از کشورهای حاشیه اقیانوس آرام هستند که به منظور بهبود مناسبات اقتصادی و سیاسی با یکدیگر دیدار می‌نمایند. آن دارای کمیته‌های اجرائی در زمینه دامنه گسترده‌ای از مسائل، از ارتباطات تا شیلات می‌باشد. سران کشورهای تمام اعضای اپک (به استثنای چین تایپه)، طی یک همایش سالانه تحت عنوان «اجلاس سران اقتصادی اپک» با یکدیگر ملاقات می‌کنند که مکان برگذاری آن درمیان اعضای اقتصادی اپک در حال گردش می‌باشد. اپک به خاطر این سنت (آداب) خود مشهور است که رهبران حاضر در آن مطابق با رسوم ملی کشور میزبان خود لباس می‌پوشند.
اعضای کنونی
بیشتر کشورهای نوار ساحلی اقیانوس آرام، جزو اعضای این سازمان می‌باشند، به استثنای:
- کلمبیا و اکوادور در آمریکای جنوبی
- شش کشور آمریکای مرکزی که عبارتند از گوآتمالا، السالوادور، نیکاراگوآ، هندوراس، کاستاریکا و پاناما.
- کامبوج، هندوستان، تیمور شرقی، ماکائو و کره شمالی در آسیا
- جزایر اقیانوس آرام، همچون فیجی، تونگا، ساموآ، وانواتو، توالو و پالائو
- اما فرانسه، با داشتن قلمروهای خارجی (جزایر) پولینزی فرانسه، والیس و فوتونا و کالدونیای جدید در اقیانوس آرام حضور دارد.
جمهوری خلق چین تنها علاقمند به حضور سرزمین اصلی چین در این اجلاس بوده‌است، زیرا هنگ کنگ، و ماکائو به عنوان کشورهایی با اقتصادهای مجزا فرض می‌شوند. هنگ کنگ در سال ۱۹۹۱ به اپک پیوست در حالی که مستعمره بریتانیا بود. در سال ۱۹۹۷، هنگ کنگ به یک منطقه ویژه اداری جمهوری خلق چین تبدیل شده و «هنگ کنگ چین» نام گرفت.
در اثر فشار از سوی جمهوری خلق چین، جمهوری تایوان، اجازه ندارد هیچ یک از نامهای جمهوری چین یا تایوان را به خود بدهد بلکه در این سازمان باید با نام چین تایپه به آن اشاره نمود. رئیس جمهور چین مجاز نیست در «اجلاس سالانه سران اقتصادی اپک» شرکت نماید و باید مقام سطح وزارتخانه در امور اقتصادی را به عنوان نماینده این کشور به این اجلاس اعزام نماید.
اعضای بالقوه
هندوستان برای ورود به اپک درخواست نموده‌است. پیشتر این کشور با این موضوع شدیداً مخالف بود، اما با وجود نفوذ و پشتیبانی جدید این کشور از سوی آمریکا، احتمال می‌رود هند با حضور خود در این اجلاس در جایگاه یک ناظر موافقت نماید.
گوآم نیز با بیان مثال هنگ کنگ، بطور فعال خواستار عضویت جداگانه خود در این اجلاس شده‌است، اما این درخواست از طرف آمریکا با مخالفت روبرو شد، که هم اکنون در گوآم حضور دارد.
تاریخچه و توسعه
در ژانویه ۱۹۸۹، بای هاوک، نخست وزیر استرالیا خواستار همکاری موثرتر اقتصادی در منطقه آسیا پاسیفیک شد. این امر موجب برگذاری اولین اجلاس اپک در کانبرا، استرالیا به ریاست وزیر خارجه آن کشور، گرت ایوانز در ماه نوامبر شد. این اجلاس، با حضور وزیر سیاسی|وزرای ۱۲ کشور، راجع به اقدامات آن جهت اجلاس آتی سالانه در سنگاپور و کره جنوبی تصمیم گیری نمودند.
در ابتدا مالزی با عضویت آسه آن در اپک مخالف بود، در عوض (تشکیل) یک گروه اقتصادی آسیای شرقی (EAEC) را در اپک پیشنهاد نمود، که ‘کشورهای غربی ‘ همچون ایالات متحده| آمریکا، استرالیا یا زلاند نو جزو اعضای آن نمی‌شدند. این طرح نیز خود از سوی آمریکا و ژاپن مورد مخالفت واقع شد.
اجلاس 2005 اپک، بوسان، کره جنوبی
اولین اجلاس سران اپک در سال ۱۹۹۳ زمانی برگذار شد که بیل کلینتون، رئیس جمهور (وقت) آمریکا، این اجلاس را وسیله‌ای حساس برای بازگردان دور مذاکرات خود با اروگوئه به مسیر اصلی خود می‌دید، (به همین منظور) سران اقتصادی کشورهای عضو آن را به بلیک آیلند، واشینگتون دعوت نمود. در بلیک آیلند، سران آن خواستار ادامه کاهش موانع تجاری و سرمایه گذاری با این پیش بینی شدند که «جامعه آسیا پاسیفیک» موجب ارتقاء پیشرفت از طریق همکاری خواهد شد. مقرهای اپک در سنگاپور واقع شده‌است. اپک در سال ۱۹۹۴ در اجلاس بوگور «اهداف بوگور» را که در آن بررسی شده بود، ذکر نمود که عبارت بودند از تجارت و سرمایه گذاری باز و آزاد از طریق کاهش سد تعرفه تا این که به سطحی بین صفر تا پنج درصد در ناحیه آسیا- پاسیفیک برای اقتصادهای صنعتی تا سال۲۰۱۰ و برای اقتصادهای در حال توسعه تا سال ۲۰۲۰ برسد.
اجلاس 2006 اپک، هانوی، ویتنام
در سال ۱۹۹۵، اپک یک مرجع مشاوره‌ای تجاری به نام مجمع مشاوره تجاری اپک تاسیس نمود که شامل سه مقام اجرائی تجاری از هریک از(انواع) اقتصاد عضو بود. در سال۱۹۹۷، اجلاس اپک در وانکوور، ایالت بریتیش کلمبیا (کانادا) برگذار شد. اعتراض عظیمی به راه افتاد زمانی که دولتمردان به افسران سواره نظام پلیس سلطنتی کانادا| RCMP دستور دادند تا برای فرونشاندن آن از قوه قهریه و افشانه فلفل (اشک آور) علیه اعتراض کنندگان غیر خشن استفاده نمایند. معترضان با حضور دیکتاتورهایی همچون سوهارتو، رئیس جمهور اندونزی، مخالف بودند.
فشار اپک برای یک دورجدید مذاکرات تجاری و حمایت از برنامه کمک به ظرفیت سازی تجاری در اجلاس شانگهای در سال ۲۰۰۱، به اجرای موفق دستورکار توسعه دوحه چند هفته پس از آن منجر شد. سران همچنین ‘توافق نامه شانگهای ‘، پیشنهاد شده از سوی آمریکا، را امضاء نمودند که بر اجرای اقدامات اپک در جهت ایجاد بازارهای باز، اصلاح ساختاری، و ظرفیت سازی تاکید نمودند. رهبران به عنوان بخشی از این توافق نامه، متعهد شدند تا استانداردهای شفاف سازی اپک را توسعه داده و پیاده سازند، هزینه‌های معاملات تجاری را در منطقه آسیا- پاسیفیک تا ٪۵ طی ۵ سال کاهش داده و از سیاستهای آزادسازی تجاری مرتبط با فناوری اطلاعاتی کالاها و خدمات پیروی کنند.
اجلاس 2007 اپک، سیدنی، استرالیا
در سال۲۰۰۳، رضوان حسام الدین رئیس جماعت اسلامیه، نیز که به عنوان پیرو (مذهب) حنبلی شناخته می‌شود، حمله‌ای را علیه اجلاس اکتبر ۲۰۰۳ اپک در بانکوک طراحی نمود. او در آیوتایا، تایلند نزدیک بانکوک در تاریخ ۱۱ اوت، ۲۰۰۳ توسط پلیس تایلند دستگیر شد، پیش از آن که بتواند نقشه حمله به اجلاس اپک را عملی سازد. در سال۲۰۰۴، شیلی اولین کشور آمریکای جنوبی بود که میزبان اجلاس گردید. دستور کار اجلاس سال ۲۰۰۴ اپک بر روی مسائلی چون تروریسم و بازرگانی، تلاش برای توسعه در سطوح پایین و متوسط و بررسی دقیق توافق نامه‌های آزاد تجاری و بازرگانی منطقه‌ای متمرکز می‌شد. اجلاس ۲۰۰۵ در ماه نوامبر در شهر بوسان، کره جنوبی برگذار شد. این اجلاس بر روی موضوع دوره (گفتگوهای) دوحه| دور مذاکرات تجاری دوحه تاکید داشت که در سازمان تجارت جهانی، اجلاس وزیران که دردسامبر همان سال در هنگ کنگ برگذار شد، بیشتر مورد بحث قرار گرفت. چند هفته زودتر، مذاکرات تجاری در پاریس بین اعضای مختلف WTO از جمله آمریکا و اتحادیه اروپا برگذار شد. این مذاکرات با تمرکز بر کاهش موانع تجاری کشاورزی صورت گرفت. اتحادیه اروپا در برابر کاهشهای عمده در تعرفه‌های کشاورزی مقاومت می‌نمود که نوعی فروپاشی در فرآیند آن را به مخاطره می‌انداخت. در پاسخ (به آن)، اپک اتحادیه اروپا را وادار می‌ساخت تا کاهش یارانه کشاورزی را بپذیرد. گذشته از این اجلاس، معترضان صلح جو علیه اپک در شهر بوسان تظاهرات کردند، اما این امر هیچ گونه مداخله‌ای در (نتیجه) برنامه اپک نداشت. در۱۹ نوامبر۲۰۰۶، سران حاشیه پاسیفیک (اقیانوس آرام) تقاضا نمودند یک بار دیگر به مسائل مذاکرات راکد تجارت آزاد جهانی پرداخته شود و تروریسم و تهدیدات دیگر برای امنیت محکوم گردد. همچنین اپک از کره شمالی به خاطر آزمایش اخیر اتمی اش انتقاد نمود، و این رژیم منزوی را وادار نمود تا گامهای «منسجم و کارآمدی» به سوی خلع سلاح هسته‌ای بردارد. ویتنام به عنوان میزبان از رشد فراوانی در معاملات چند ملیون دلاری خود برخوردار بوده‌است، در حالی که ایالات متحده و روسیه پیمانی را امضا نمودند که به مسکو اجازه می‌دهد در آینده وارد سازمان تجارت جهانی شود. اولویت اولیه اقتصادی برای این اجلاس، احیای مجدد مذاکرات راکد دوحه درباره گفتگوهای تجارت جهانی است که در ژولای ۲۰۰۶ به دلیل خصومت آمریکا- اروپا پیرامون یارانه‌های کشاورزی برهم خورد. سران (اپک) مانند جرج دابلیو بوش و رئیس جمهور چین هو جینتائو، یک بیانیه مشترک در هشدار به پیامدهای ”وخیم “ آن صادر نمودند، در صورتی که این مذاکرات با هدف برداشتن موانع تجاری جهت افزایش رشد جهانی و ریشه کنی فقر انجام گیرد، ناکام خواهد ماند.
Hits: 0
